Irena Sendlerowa

Ze Wikipedia
Irena Sendlerowa
Plik:Irena Sendlerowa 1942.jpg, Irena Sendlerowa 2005-02-13 zoom.jpg
Data narodzyniŏ 15 lutego 1910
Miyjsce narodzyniŏ Warszawa
Data śmierci 12 moja 2008
Miyjsce śmierci Warszawa
Ôbywatelstwo polske
Strům Sendlerowyj we Yad Vashem

Irena Stanisława Sendlerowa, z důmu Krzyżanowska (ur. 15 lutego 1910 r. we Warszawje, zm. 12 maja 2008 tyż tam) – polsko społeczno dźałaczka, Sprawjedliwych Pojstrzůd Norodůw Śwjata.

Urodzůno we Warszawje, ze staryj Polski mjyszkała we Tarczyńe. Jeji fater bůł dochtorym, co kuryrowoł moc bjydnych Żydůw. Wczos wojny robjůła we mjyjskim uostrzodku społecznyj půmocy. Zaczła půmogać Żydům na dugo przed powstańym warszawskigo getta. Uod grudńa 1942 bůła szefowům dźećyncego uoddźału Rady Půmocy Żydům «Żegota». Skuli tego, iże robjůła we uostrzodku społecznyj půmocy, mjała przepustka do getta, kaj nośůła na uoblyczce gwjozda Dawida we znak solidarnośći ze Żydami a jak spusůb na ukryće śe pojstrzůd społecznośći getta. Spůłpracowała ze polskům půmocowům uorgańizacyjům a rychtowała przemyt żydowskich bajtli ze getta, kerych wrażowała do przibranych familijůw a u klosztornych pańyn we Warszawje, Turkowicach a Chomutowje. We 1943 bůła aresztowano uod Gestapa, torturowali ja a skozali na śmjyrć, nale Żegoće udało śe ja uretować (dali łapůwka mjymjeckim wachtyrzům). We ukryću dali robjůła nad uocolańym żydowskich bajtli – uretowało żyće myńij wjyncyj 2500. Cołke żyće, tak jak jeji fater, bůła swjůnzano ze socjalistycznym ruchym a PPS.

Kej pracowńik uostřodka půmocy spouečnyj mjoua přepustka do getta, kaj nośiua Gwjozda Dawida kej znok solidarnośći s Žydůma a kej sposůb na ukryće śe postřůd spouečnośći getta. Wspůupracowoua s polskům uorgańizacyjům půmocowům dźouajůncům pod mjymjeckym nadzorym a zorgańizowoua přymycańy bajtli žydowskych s getta, ůmješčajůnc je we přibranych familijach, důmach lo bajtli i u śůstr katolickych we Waršawje, Turkowicach a Chotůmowje. Areštowano we 1943 r. bez Gestapo, bůua torturowano a skazano na śmjerć. "Żegota" zdououa ja uratować, překupujůnc mjymjeckych stražńikůw. W ukryću kůntynuowoua dali robota nad uocalyńym žydowskych bajtli – uratowoua jejich ůngyfer 2500. Bez coue žyće podańy kej jeji uojćec zwjůnzano bůua s ruchym socyjalistyčnym i PPS.

Necowe uodwołańa[edytuj | edytuj zdrzōdło]