Ślůnsko godka: Porōwnanie wersyji

Ze Wikipedia
Usunięta treść Dodana treść
Mayor (dyskusyjŏ | wkłŏd)
m jynzykowe sprawjyńi
Timpul (dyskusyjŏ | wkłŏd)
Nie podano opisu zmian
Linijŏ 51: Linijŏ 51:


Atoli ten warjant škryflańo je užywany nojčynśći, istńijům tyž inkše šrajbůngi, zawjerajůnce np. '''v''', '''ú''', '''ũ''' a '''ô'''. Pojawjajům śe uůne atoli sporadyčńy.
Atoli ten warjant škryflańo je užywany nojčynśći, istńijům tyž inkše šrajbůngi, zawjerajůnce np. '''v''', '''ú''', '''ũ''' a '''ô'''. Pojawjajům śe uůne atoli sporadyčńy.
== Djalykty ==
'''Godka ślůnsko''' ńy mo jydnoko we wšyskych tajlach [[Gůrny Ślůnsk|Gůrnygo Ślůnska]]. Inakšy godo śe wele [[Ćešyn|Ćešyna]], inakšy – wele [[Uopole|Uopola]].


== Připisy ==
== Připisy ==

Wersyjŏ ze dnia 21:02, 30 mŏj 2008

Ślůnsko godka – godka, kerům posuůguje śe rdzynna ludność Gůrnygo Ślůnska a reliktowo tajla ludnośći Dolnygo Ślůnska. Na kštoutowańy śe suowńictwa godki mjouy ajnflus zapožyčyńo s godek: polskij, českij (a račej morawskigo, fůnkcjůnujůncygo dawńij kej uodrymbno godka), ńymjeckij (čynśći s germańskigo djalektu ślůnskigo, ńiž standardowygo ńymjeckigo) a tajlowo suowackij. W godce tyi přewažo źrůduosuůw suowjański. Značno tajla wyražyń bližša je račej godce staropolskij, a kůnkretńy sůmśedńim djalektům wjelgopolskymu i mouopolskymu a godce dolnouůžyckij, gůrnouůžyckij i morawskij, kej wspůučesnej standardowyj polščyźńy. Mowa ślůnsko růžńi śe uod inkšych godek suowńictwym, fůnetykům a tajlowo uortůgrafiům.

Uobecńy trwajům prace nod utwořyńym ślůnskij godki literackej. Užywany we Internecu warjant ślůnskij godki je uoparty guůwńy na djalyktach, w kerych śe godo w rejůńy Katowic a Gliwic. Uod lot 30. XX w. istńije juž ślůnsko mikrogodka literacko – lašsko, ustandaryzowany bez frydeckigo pisařa Erwina Goja, znůnygo kej Óndra Łysohorsky, nale zostou uoparty na baźe půgrańičnej ślůnsko-morawskej gwary gůrno-ostrawskij, wjync ńy je do zespouů djalektůw ślůnskych reprezyntatywny.

W Narodowym Spiśe Powšychnym w 2002 roku půnad 56 tyśyncy uosůb zadeklarowouo ślůnski kej godka důmowa[1].

Bibljoteka Kůngresu USA 18 lipca 2007 wpisoua ślůnskům godke w rejer godek śwjata[2]. Ślůnsko godka zostoua tyž zarejerowana w Mjyndzynarodowyj Uorgańizacyji Jynzykowyj, gdźe přidźelůno jei kod ISO: "szl"[3].

Na počůntku styčńo začůn fungować ferajn Pro Loquela Silesiana, kery dowo se za cyl pjastowańy a průmowańy ślůnskij godki. Pojstřůd jego zauožyćelůw je m.in. Bogdan Kallus, autor "Słownika gůrnoślůnskij godki", Mirosław Syniawa, kery we 2007 roku narychtowou tekst internecowego dyktanda we ślůnskij godce, i Rafał Adamus, ekonůmista ze Chořowa.[4]

W polskej literatuře naukowyj důminuje půglůnd, aže etnolekt ślůnski je zespouem gwar abo djalektůw/poddjalektůw w ramach polskij godki.

Alfabet ślůnskij godki

W Internecu popularny je nastympujůncy alfabet[5]:

Aa Bb Cc Ćć Čč Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Ńń Oo Pp Rr Řř Ss Śś Šš Tt Uu Ůů Ww Yy Zz Źź Žž

Atoli ten warjant škryflańo je užywany nojčynśći, istńijům tyž inkše šrajbůngi, zawjerajůnce np. v, ú, ũ a ô. Pojawjajům śe uůne atoli sporadyčńy.

Djalykty

Godka ślůnsko ńy mo jydnoko we wšyskych tajlach Gůrnygo Ślůnska. Inakšy godo śe wele Ćešyna, inakšy – wele Uopola.

Připisy

  1. Wedle Narodowygo Spisu Powšychnygo s 2002 roku 56 tyśyncy Ślůnzokůw (40 tyśyncy s wojewůdztwa ślůnskigo) zadeklarowouo aže w důmu posůguje śe godkům ślůnskům.
  2. (pl) "Język śląski jest językiem obcym" – Dziennik Polska-Europa-Świat, 28 lipca 2007.
  3. SIL International, Documentation for ISO 639 identifier: szl.
  4. (pl)"Silesiana: Śląska mowa nie dla idiotów" Gazeta Wyborcza, 25 lutego 2008.
  5. Wyniki šnupańo "ślůnsko godka".

Zoboč tyž

Linki zewnyntřne

Słowjańske godki
Wschodńe starowschodńosłowjańsko † | ruteńsko † (bjołorusko, polesko, ruśińsko, ůkrajińsko) | rusko
Zachodńe czesko | dolnosorbsko | gůrnosorbsko | kaszubsko | knaan † | morawsko | polsko | połabsko † | słowacko | słowińsko | ślůnsko
Połedńowe bůłgarsko | cerkewnosłowjańsko | macedůńsko | serbsko-chorwacko † (bośńacko, chorwacko, Hradsko, czornogůrsko, serbsko) | słoweńsko, prekmursko | staro-cerkewno-słowjańsko †
Inksze protosłowjańsko † | mjyndzysłowjańsko | slovio
martwe