Chińskŏ Ludowŏ Republika: Porōwnanie wersyji
m r2.7.1) (Bot zmjyńo: nah:China |
m r2.6.6) (Bot dodowo: kl:Kina |
||
Linijŏ 180: | Linijŏ 180: | ||
[[kg:Sina]] |
[[kg:Sina]] |
||
[[kk:Қытай]] |
[[kk:Қытай]] |
||
[[kl:Kina]] |
|||
[[kn:ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ]] |
[[kn:ಚೀನಿ ಜನರ ಗಣರಾಜ್ಯ]] |
||
[[ko:중화인민공화국]] |
[[ko:중화인민공화국]] |
Wersyjŏ ze dnia 18:17, 10 czy 2011
|
Tyn artikel ńy bůł jeszcze sprawdzůny we poprawnośći zapisowańo Steuerowům uortografijům a gramatycznyj. Jeli zdo Ći śe, co je to fest do porzůndku narychtowany artikel, symńij tyn muster. Tyn artikel niy bōł jeszcze sprawdzōny we poprawności zapisowaniŏ Ślabikŏrzowym szrajbōnkym a gramatycznyj. Jeli zdŏ Ci sie, co je to fest do porzōndku narychtowany artikel, symnij tyn muster. |
中华人民共和国 Chińsko Ludowo Republika | |||||
| |||||
Hymn: Marš Uochotńikůw | |||||
Uoficjalno godka | chińsko godka¹ | ||||
Stolica | Bejdžing | ||||
Polityczny systym | republika ludowo | ||||
Gowa państwa | prezydynt Hu Jintao | ||||
Przikludziorz regjyrunku | prymjer Wen Jiabao | ||||
Rozlygowańy • cołkowity • strzůdlůndowe wody |
4². we śwjeće 9 596 960 km² 2,8% | ||||
Liczba ludźi (lipjec 2007) • cołkowito • gynstość zaludńyńo |
1. we śwjeće 1 319 175 346 137 osůb/km² | ||||
Religijo (głůwno) | |||||
Waluta | 1 juan = 10 jiao = 100 fenów (CNY, ¥) | ||||
Czasowo zůna | UTC +8 (ńy mo latowygo czasu) | ||||
Kod ISO 3166 | CN | ||||
Necowo důmyna | .cn | ||||
Automobilowy kod | CHN | ||||
Telefůniczny kod | +86 | ||||
Autůnůmiczne terytoryja | |||||
¹ Putonghua je uoficjalnům godkům uřyndowům, poza Hůngkůngym a Makau, kej je stosowano kantůńsko godka. W Hůngkůngu drůgům růwnořyndnům uoficjalnům godkům je angelsko godka, a w Makau - portůgalsko godka.² Ino Chiny kůntynyntalne (bez Hůngkůngu i Makau) |
Chińsko Ludowo Republika, skrůt CHLR (People's Republic of China > P.R.C. Angelsko godka, chiń. trad. 中華人民共和國, ůprošč. 中华人民共和国; pinyin: Zhōngguó, Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó; posuchej po chińsku) - państwo we Azyji wschodńij, uobejmujůnce historyčne Chiny (bez Tajwanu) a Tybet i inkše źymje w Azyji Postřodkowej zamjyškane w sůmje bez 56 grup etńičnych. Chiny to nojludńijše państwo śwjata uo populacyji překračajůncyj 1,3 mld uosůb. Pod wzglyndym powjyřchńi je 4. na śwjeće, a pod wzglyndym wjelgośći gospodarki (PKB nůminalny) - 3. (w 2007 r., po USA i Japůńije) abo tyž 2. (PKB realny) po USA.
ChLR grańičy s nastympujůncymi państwami: Afgańistan, Bhutan, Birma, Indje, Kazachstan, Kirgistan, Koryjo Půunocno, Laos, Můngolijo, Nepal, Pakistan, Rusyjo, Tadžykistan, Wjetnam.
Choćaž za kůntynuatora tradycyje polityčnej Chin uwažo śe tyž Republika Chińsko na Tajwańy, uod lot 70. za zgodům USA to ChRL reprezyntuje narůd chiński w uorgańizacyjoch mjyndzynarodowych, tj. UNZ abo WHO.
Wuadza w ChLR sprawuje uod 1949 r. Kůmůńistyčno Partja Chin. Do kůńca lot 70. Chiny bůuy państwym totalitarnym na wzůr stalinowski, a w latach 60. naśiliuy śe w kraju tyndyncyje izolacjůńistyčne. Po śmjerći Mao Zedůnga i fjasku maoizmu, w latach 80. partja rozpočyua ale reformy ekůnůmične, tj.: Uodejśće uod gospodarki planowyj a uotwarće na śwjat, a ustrůj začůu přesuwać śe w strůna autorytaryzmu. W latach 80. i 90. nastůmpiua liberalizacyjo žyća spouečnygo a kulturalnygo, bez m.in. wprowadzyńy wolnośći podrůžowańo. Wroz s reformůma ekůnůmičnymi započůnkowouo to dokůnujůncům śe uobecńy nojwjynkša migracyjo w historyji śwjata - ze wśi do mjast přyńosuo śe juž 140 mln Chińčykůw.
Uobecny ustrůj Chin je nůminalńy socyjalistyčny (tzw. socyjalizm uo chińskych wuaśćiwośćach), w praktyce je to ale kapitalizm, bez charakterystyčnych np. do UE rozlyguych zabezpječyń socyjolnych, cechujůncy śe lekkym zabarwjyńym nůmynkloturowym i dužym wolůminym inwestycyji zagrańičnych a eksportu. W sfeře polityki, partja kůmůńistyčno sprawuje autorytarne řůndy uodwouujůnc śe do nacjůnalizmu, tympjůnc ruchy uopozycyjne i průbujůnc budować gospodarka uopartům na wjydzy na wzůr krajůw sůmśedńich m.in. Japůńije, Koryje Pud., a tyž Singapuru.
Chiny to tyž jydyn s nojstaršych uostřodkůw cywilizacyjnych śwjata, uo uodrymbnej i bůgatej tradycyji muzyčnej, tyatralnyj, literackij, filozofičnyj a historyčnyj, a tyž naukowyj. Po zakůńčyńu rewolucyji kulturalnej chińsko kultura stopńowo śe uodradzo, choćaž zdańym krytykůw škody wyřůndzůne za řůndůw Mao Zedůnga sům zbyt wjelge, aby možliwe bůuo jej peune uodrodzyńy. Bezprecedynsowe w dźiśijšych Chinach je tyž uobecne uodymkńyńće tygo kraju na śwjat i jygo wartko okcydyntalizacyjo.
Państwa Azyje | |||
Afgańistan • Armyńijo • Arabja Saudyjsko • Azerbejdżůn • Bahrajn • Bangladesz • Bhutan • Birma • Brunei • Chiny • Cypr • Filipiny • Gruzyjo • Indyje • Indůnezyjo • Irak • Iran • Izrael • Japůńijo • Jymyn • Jordańijo • Kambodża • Katar • Kazachstan • Kirgistan • Kuwejt • Laos • Liban • Malediwy • Malezyjo • Můngolijo • Nepal • Pakistan • Połedńowo Koryjo • Půłnocno Koryjo • Rusyjo • Singapur • Sri Lanka • Syryjo • Tadżykistůn • Tajlandyjo • Tajwan • Turcyjo • Turkmyńistan • Uoman • Ůzbekistan • Wjetnam • Wschodńi Timůr • Zjydnoczůne Arabske Ymiraty |
Muster:Link FA Muster:Link FA Muster:Link FA Muster:Link FA Muster:Link GA Muster:Link GA