Otto I Wielgi: Porōwnanie wersyji
ort., red. |
m Bot: Migrating 52 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q43915 (translate me) |
||
| Linijŏ 35: | Linijŏ 35: | ||
[[Kategoria:Umarći we X stoleću]] |
[[Kategoria:Umarći we X stoleću]] |
||
[[an:Otón I d'Alemanya]] |
|||
[[ar:أوتو الأول]] |
|||
[[bar:Otto I. (HRR)]] |
|||
[[be:Атон I Вялікі]] |
|||
[[bg:Ото I]] |
|||
[[br:Otto Iañ (impalaer santel)]] |
|||
[[ca:Otó I del Sacre Imperi Romano-Germànic]] |
|||
[[cs:Ota I. Veliký]] |
|||
[[cy:Otto I, Ymerawdwr Glân Rhufeinig]] |
|||
[[da:Otto den Store]] |
|||
[[de:Otto I. (HRR)]] |
|||
[[el:Όθων Α΄, Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας]] |
|||
[[en:Otto I, Holy Roman Emperor]] |
|||
[[eo:Oto la 1-a (Sankta Romia Imperio)]] |
|||
[[es:Otón I del Sacro Imperio Romano Germánico]] |
|||
[[et:Otto I (Saksa-Rooma keiser)]] |
|||
[[eu:Oton I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa]] |
[[eu:Oton I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa]] |
||
[[fa:اتوی یکم]] |
|||
[[fi:Otto I Suuri]] |
|||
[[fr:Otton Ier du Saint-Empire]] |
|||
[[fy:Otto I de Grutte]] |
|||
[[ga:Otto I, Impire Naofa Rómhánach]] |
|||
[[gd:Otto I, Impire Naomh Ròmanach]] |
|||
[[he:אוטו הראשון, קיסר האימפריה הרומית הקדושה]] |
|||
[[hr:Oton I. Veliki]] |
|||
[[hu:I. Ottó német-római császár]] |
|||
[[id:Otto I, Kaisar Romawi Suci]] |
|||
[[is:Ottó I (HRR)]] |
|||
[[it:Ottone I del Sacro Romano Impero]] |
|||
[[ja:オットー1世 (神聖ローマ皇帝)]] |
|||
[[ka:ოტო I დიდი]] |
[[ka:ოტო I დიდი]] |
||
[[ko:오토 1세]] |
|||
[[la:Otto I (imperator)]] |
|||
[[lt:Imperatorius Otonas I]] |
|||
[[mr:ऑट्टो पहिला, पवित्र रोमन सम्राट]] |
|||
[[nl:Keizer Otto I de Grote]] |
|||
[[nn:Otto I av Det tysk-romerske riket]] |
|||
[[no:Otto I av Det tysk-romerske rike]] |
|||
[[pl:Otton I Wielki]] |
|||
[[pt:Otão I, Sacro Imperador Romano-Germânico]] |
|||
[[ro:Otto I, Împărat al Sfântului Imperiu Roman]] |
|||
[[ru:Оттон I Великий]] |
|||
[[sh:Oton I]] |
|||
[[simple:Otto I the Great]] |
|||
[[sk:Otto I. (Svätá rímska ríša)]] |
|||
[[sl:Oton I. Veliki]] |
|||
[[sr:Отон I]] |
|||
[[sv:Otto I (tysk-romersk kejsare)]] |
|||
[[th:จักรพรรดิออทโทที่ 1 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์]] |
|||
[[tr:I. Otto (Kutsal Roma İmparatoru)]] |
|||
[[uk:Оттон I Великий]] |
|||
[[vi:Otto I của đế quốc La Mã Thần thánh]] |
|||
[[war:Otto I, Baraan nga Emperador Romano]] |
|||
[[zh:奥托一世 (神圣罗马帝国)]] |
|||
Wersyjŏ ze dnia 23:38, 8 mar 2013
 |
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Otto I Wielgi (* 23 listopada 912, † 7 maja 973 w Memleben) – ksiōnżã Saksōnije w rokach 936-961, miymiecki krōl ôd 936 a rzimsko-miymiecki cysŏrz ôd 962, z dynastyje Ludolfingōw.
Bōł uōn synym Heinricha I Ptŏcznika, krōla Miymiec a jego drugij żōny Matyldy z Ringelhaim, cery ôd saksōńskigo grŏfa Dietricha.
Otto sie stoł krōlym Miymiec bez elekcyjõ w roku 936. Fajernŏ koronacyjŏ bōła we tym samym roku w Aachen. Po korōnacyji musioł pokōnać rebelijõ saksōńskich, bajerskich, lōtaryńdzkich a frankōńskich ksiōnżōnt, kerym pomŏgali braty Otto – Thankmōr a Hajna. Kej wygroł w roku 939 napoczōn potyngować swojã władzã – pōmŏgały mu w tym Kościōł a skuplowania we dynastyji.
Polityka Ottōna była ekspansywnŏ wōczy Słowianōm – na jejich ziymi tworził poczetne marchije a jego państwo ôbsadziyło teryn aże do Ôdry. Na Miymcach znŏleżoły Italijŏ, Czechy a Danijŏ. Podbite ludy chrystianizowoł. 10 siyrpnia 955 pokonoł Madźarōw na Lechowym Polu wele Augsburga a zastawiył jejich angryfy na strzodkowõ Ojropã. Ôd 963 podle Thietmarowyj kroniki Otto dostŏwoł trybut ôd ksiyncia Polan, Miyszka I.
2 lutygo 962 papiyż Jōn XII koronowoł Ottōna w Rzimie na rzimskigo cysŏrza. Bezto że chcioł uznaniŏ Bizancjum, używoł jyno tytuły „cysŏrz” bez przimiotnika. Jeszcze za swojigo życiŏ zrobiył cysŏrzym swojigo syna, Otto II. W roku 972 wynokwjoł ôddać Bizantyjskimu Cysŏrstwu podbite ziymie w Italiji za wzajymne uznaniy cysŏrskich tytułōw. Coby to podsztrychnōńć Otto II hajtnōn sie z Theofano z familije bizantyjskigo cysŏrza Jana I Tzimiskesa.
Otto bōł żyniaty dwakroć. Piyrszōm jego żōnōm była Edyta Angelskŏ, cera krōla Edwarda Starszygo. Drugi rŏz sie ôżyniył we paździyrniku 951 z Adelōm, cerōm krōla Burgōndyje – Rudolfa II.
Z piyrszygo małżyństwa byli:
- Ludolf, 930 – 6.09.957, ksiōnżã Szwabije
- Ludgarda, † 18.11.953, ôd 947 żōna Konrada – ksiyncia Lōtaryngije
Z drugigo małżyństwa byli:
- Heinrich, 952 – 7.04.954
- Bruno, 953 – 8.09.957
- Otto II, 955 – 7.12.983, cysŏrz rzimski
- Matylda, 955 – 6.02.999
Z niyformalnyj relacyje bōł:
- Wilym, † 968, arcybiskup Majncu
Otto I umrził w 973 roku (bōł 61 rokōw stary), jego grōb je we katedrze w Magdeburgu. Muster:Link FA