Tatarstōn: Porōwnanie wersyji

Edytuj linki
Ze Wikipedia
Przeglądaj historię interaktywnie
← Starszŏ edycyjŏNowszŏ edycyjŏ →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linijŏ 102: Linijŏ 102:
*Strzedniyŏ tympyraturŏ we czyrwcu: +19°C
*Strzedniyŏ tympyraturŏ we czyrwcu: +19°C
*Strzedniyŏ rocznŏ tympyratura: +4°C
*Strzedniyŏ rocznŏ tympyratura: +4°C
==Ferwaltōngowy tajlōng==
{{Main|Ferwaltōngowy tajlōng Tatarstōnu}}
Republika tajluje siy na 43 rejōny, a posiydzŏ 22 miastã, 18 [[Ôsiydla miastowyj zorty|ôsiydli miastowyj zorty]] a 3074 wsiy.
==Historyjŏ==
==Historyjŏ==
Piyrwym krejem na tych ziymiach bŏłŏ [[Wołgaskŏ Bołgaryjŏ]] sônaczōne bez [[Bołgary|Bołgarōw]] kole IX - X wiyku. We 922 [[Islam]] ôstŏł ôficyjnōm religijōm tego pōństwa. We 1236 regiōn weszedł jako tajla [[Mōngolske Impyrium|Mōngolskegŏ Impyrium]], a niyskorŏ do [[Złotŏ Horda|Złotej Hordy]]. We 1438 posiydzŏł samostanowiyniy jako [[Kazański Chanat]], a we 1552 weszedł jako tajla [[Ruske Impyrium|Ruskegŏ Impyrium]]. We 1920 roku sônaczōnŏ [[Tatarske ASSR]]. We 1990 Tatarstōn dyklarowŏł samostanowiyniy, nale podle porozumiyniyŏ we 1994 roku stŏł siy tajlōm [[Rusyjŏ|Rusyje]].
Piyrwym krejem na tych ziymiach bŏłŏ [[Wołgaskŏ Bołgaryjŏ]] sônaczōne bez [[Bołgary|Bołgarōw]] kole IX - X wiyku. We 922 [[Islam]] ôstŏł ôficyjnōm religijōm tego pōństwa. We 1236 regiōn weszedł jako tajla [[Mōngolske Impyrium|Mōngolskegŏ Impyrium]], a niyskorŏ do [[Złotŏ Horda|Złotej Hordy]]. We 1438 posiydzŏł samostanowiyniy jako [[Kazański Chanat]], a we 1552 weszedł jako tajla [[Ruske Impyrium|Ruskegŏ Impyrium]]. We 1920 roku sônaczōnŏ [[Tatarske ASSR]]. We 1990 Tatarstōn dyklarowŏł samostanowiyniy, nale podle porozumiyniyŏ we 1994 roku stŏł siy tajlōm [[Rusyjŏ|Rusyje]].
Linijŏ 135: Linijŏ 138:
*[[Islam]] (55%) praktykowōny bez [[Tatary|Tatarōw]] a [[Baszkiry|Baszkirōw]];
*[[Islam]] (55%) praktykowōny bez [[Tatary|Tatarōw]] a [[Baszkiry|Baszkirōw]];
*[[Prŏwŏsłowie]] (45%) praktykowōny bez [[Ruski|Ruskōw]], [[Czuwasze|Czuwaszōw]], [[Maryje|Maryjōw]], [[Udmurty|Udmurtōw]] a [[Mokszany|Mokszanōw]].
*[[Prŏwŏsłowie]] (45%) praktykowōny bez [[Ruski|Ruskōw]], [[Czuwasze|Czuwaszōw]], [[Maryje|Maryjōw]], [[Udmurty|Udmurtōw]] a [[Mokszany|Mokszanōw]].
==Ekōnōmijŏ==

Republika je nŏjbogatszym a nŏjbarzi ekōnōmiczniy zaawansowōnym regiōnem Rusyje.
</br>
Indystrujŏ Tatarstōnu skupiŏ siy na: produkcyjŏ gazu, petrolujum, a przytwarzōniyu jejich; ônaczyniy ciynżarōwek, [[Helikoptyr|helikoptyrōw]], [[Fliger|fligrōw]], [[Motor|motorōw]] do fligrōw, ekwipunku do fedrowōniyŏ petrolyjum, statkōw a [[Moplik|moplikōw]].
==Edukacyjŏ a Nauka==
We 2014 roku Tatarstōn posiydzŏ 1958 przydszyli lŏ bajtli w wiyku 1-7, 1431 ylymyntarnych a strzedniych szulōw. Regiōn posiydzŏ 27 wiyrchnych szuli, 17 regiōnowych a 10 prywŏtnych. </br>Republika mŏ 14 [[Technopark|technoparkōw]].
==Necowe ôdwołaniya==
==Necowe ôdwołaniya==
* '''We [[Ynglickŏ gŏdka|ynglickej gŏdce]]:''' [http://tatarstan.ru/eng/about/welcome.htm Ôficyjnŏ zajta Tatarstanu we Ynglickej gŏdce]
* '''We [[Ynglickŏ gŏdka|ynglickej gŏdce]]:''' [http://tatarstan.ru/eng/about/welcome.htm Ôficyjnŏ zajta Tatarstanu we Ynglickej gŏdce]

Wersyjŏ ze dnia 17:41, 16 sty 2016

 Ślabikŏrzowe abecadło
Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim.
Республика Татарстан (Ruskŏ gŏdka)

Татарстан Республикасы (Tatarskŏ gŏdka)
Republika Tatarstōnu

Fana Tatarstōnu
 Wapyn Tatarstōnu
Fana Tatarstōnu Wapyn Tatarstōnu
Hymn: Nacyjny Hymn Republike Tatarstanu[1]
Położyniy Tatarstōnu
Ôficyjne gŏdki Ruskŏ gŏdka, Tatarskŏ gŏdka
Stolica Kazań
Regiōnowŏ Gŏwa Pryzydynt Rustam Minnichanow [2]
Prawŏ moc Stanōwŏ Rŏda Tatarstanu
Rozlygowaniy
 • cŏłkowity 		44. plac we Rusyje
67 800 km2 km²
Wielość perzōnōw (2010)
 • cŏłkowito 
 • gynstość zaludniyniyŏ
 • nacyje 		8. plac we Rusyje
3 786 488[3]
55,68 ôsōb/km²
2010:

TatarstōnTatary 53.2%
RusyjoRuski 39.7%
CzuwaszyjŏCzuwasze 3.1%
Inksze 4.1%

Utworzyniy terytorium 27 mŏj 1920
Data likwidacyje
Hlawnŏ religijŏ Islam (55%)[4], Prŏwŏsłŏwiy(45%) [5]
Czasowŏ zōnã UTC MSK (UTC +3:00)
Kod ISO 3166 RU-TA
Necowo dōmyna [1]
Automobilowy kod 16,116
Mapa Tatarstōnu

Tatarstōn (ru. Респу́блика Татарста́н, tt.Respublika Tatarstan) - je autōnōmicznōm republikōm we Rusyje połozōnōm kole rzyki Wołga. Niyôficyjnym mottem Tatarstōnu je: Bez Buldırabız! eli Poradzymy![6].

Terminologijŏ

Mianŏ Tatarstōn biere siy ôd mianã nŏjsrogszej etnicznyj skupiny Tatarōw a doklupiyniy do tego perskegŏ słowã -stan ôznŏczŏjōnce plac pochodziyniyŏ. We Ślōnskej gŏdce -stan sprowiył siy na -stōn. Inksze mianŏ to Tataryjŏ ôd dŏwnej tajli SSSR, Tatarske ASSR.

Geografijŏ

Republika mŏ plac kole rzyki Wołga.

Graniyce

Rzyki

Widŏk na Wołge kole Rzyki Kama
Widŏk na Tajme s diŏbelskej wiyrzy we Jełabudze

Hlawne rzyki to:

Jyziyora

Hlawne jyziyora to:

Nŏjwiynksze skupiny jyziyor to Kaban, a nŏjsrogszym bagnem je Kuljagasz.

Naturalne surowce

Hlawne surowce Tatarstōnu to:[7]

Klimat

  • Strzedniyŏ tympyraturŏ we styczniyu: -16°C
  • Strzedniyŏ tympyraturŏ we czyrwcu: +19°C
  • Strzedniyŏ rocznŏ tympyratura: +4°C

Ferwaltōngowy tajlōng

 Ekstra artikel: Ferwaltōngowy tajlōng Tatarstōnu.

Republika tajluje siy na 43 rejōny, a posiydzŏ 22 miastã, 18 ôsiydli miastowyj zorty a 3074 wsiy.

Historyjŏ

Piyrwym krejem na tych ziymiach bŏłŏ Wołgaskŏ Bołgaryjŏ sônaczōne bez Bołgarōw kole IX - X wiyku. We 922 Islam ôstŏł ôficyjnōm religijōm tego pōństwa. We 1236 regiōn weszedł jako tajla Mōngolskegŏ Impyrium, a niyskorŏ do Złotej Hordy. We 1438 posiydzŏł samostanowiyniy jako Kazański Chanat, a we 1552 weszedł jako tajla Ruskegŏ Impyrium. We 1920 roku sônaczōnŏ Tatarske ASSR. We 1990 Tatarstōn dyklarowŏł samostanowiyniy, nale podle porozumiyniyŏ we 1994 roku stŏł siy tajlōm Rusyje. We 2008 roku Mili Medżlis Tatarskej Nacyje wypowiydziŏł samostanowiyniy ôd Rusyje skuli uznaniyŏ bez Rusyje Abchazyje a Połedniyowej Osetyje, nale ôstŏłŏ to signorowane bez Rusyjŏ a ÔSN. [8]

Demografijŏ

Tatarstōn posiydzŏ 3 786 488 perzōnōw bez co mŏ 8. plac we Rusyje.

Etniyczne skupiny

We Tatarstōniy sōm 173 etniczne skupiny, hlawne to: Tatary (53,2%) a Ruski (39,7%). Inksze naszkryflane na ôficyjnej zajciy Tatarstōnu to: Czuwasze, Udmurty, Mokszany, Maryje, Ukrajińcy a Baszkiry. Nacyje wypisane we spisiy to:

Nacyjŏ Wielość Procynt
Tatarstōn Tatary 2 012 571 53,2%
Rusyjo Ruski 1 501 369 39,7%
Czuwaszyjŏ Czuwasze 116 252 3,1%
Inksze 150 244 4,1%

Religijŏ

Hlawne religije Tatarstōnu to:

Ekōnōmijŏ

Republika je nŏjbogatszym a nŏjbarzi ekōnōmiczniy zaawansowōnym regiōnem Rusyje.
Indystrujŏ Tatarstōnu skupiŏ siy na: produkcyjŏ gazu, petrolujum, a przytwarzōniyu jejich; ônaczyniy ciynżarōwek, helikoptyrōw, fligrōw, motorōw do fligrōw, ekwipunku do fedrowōniyŏ petrolyjum, statkōw a moplikōw.

Edukacyjŏ a Nauka

We 2014 roku Tatarstōn posiydzŏ 1958 przydszyli lŏ bajtli w wiyku 1-7, 1431 ylymyntarnych a strzedniych szulōw. Regiōn posiydzŏ 27 wiyrchnych szuli, 17 regiōnowych a 10 prywŏtnych.
Republika mŏ 14 technoparkōw.

Necowe ôdwołaniya

Przipisy

  1. ↑ http://tatarstan.ru/?DNSID=803d3f6c2787135e90d3a03b35ed2b10&node_id=788
  2. ↑ http://president.tatarstan.ru/eng/biography
  3. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm
  4. ↑ https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:Wmi9H2WSwFIJ:https://cdr.lib.unc.edu/indexablecontent?id%3Duuid:01e41212-73fc-4660-b184-57c1c9a65c95%26ds%3DDATA_FILE%26dl%3Dtrue+&hl=en&gl=ca&pid=bl&srcid=ADGEESjtsxkT3NrB5cPfb-Id0HL0gXHtvTjgZOuVljoHZ5YP9BfEHZAqObnmYbMKzx9CXy6HWN4a0vPqimhFDS_J5EaDxlAVQA1CRysS556fLYsOMAIHb3NzRtl_At8J7Ab-Yt7pZqk1&sig=AHIEtbRBE3CjBwjR7skCZ63Qaw4PD8uFaw&pli=1
  5. ↑ http://eng.tatar-inform.ru/news/tatarstan/2010/08/23/31280/
  6. ↑ We tatarskej gŏdce: Zajta Tatarstōnu
  7. ↑ We ynglickej gŏdce: Archiwum starej zajty Tatarstōnu
  8. ↑ http://ireport.cnn.com/docs/DOC-183351
Zdrzōdło "https://szl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tatarstōn&oldid=221500"