Isaac Newton

Isaac Newton

Sir Isaac Newton (ur. 4 styčńa 1643, zm. 31 marca 1727, wedle kalyndořa grygorjańskigo; abo ur. 25 grudńa 1642, zm. 20 marca 1726 wedle užywanygo wůunčas kalyndořa julijůńskigo) - angelski fizyk, matymatyk, astrůnům, filozof, historyk, badač Biblije a alchymik.

W swojym suynnym dźele Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (1687 r.) předstowiu prawo powšychnygo ćůnžyńo, a tyž prawa ruchu ležůnce u podstaw mechańiki klasyčnyj. Ńyzaležńy uod Gottfrjyda Leibńiza přičyńiu śe do rozwoju rachůnku růžńičkowygo i coukowygo.

Kej pjyršy wykazou, aže te same prawa řůndzům ruchym ćou na Źymje jak i ruchym ćou ńybjeskych. Jygo doćekańo doprowadźiuy do rewolucyji naukowyj a přijyńćo teorji heljocyntryzmu. Podou matymatyčne uzasadńyńy do praw Keplera i rozšeřůu je udowadńajůnc, aže uorbity (we wjynkšośći kůmet) sům ńy yno eliptyčne, nale můgům być tyž hiperbolične i parabolične. Guośiu, aže śwjotuo mo natura korpuskularno, čyli aže skuodo śe s čůnstek. Bůu pjyršym, kery zdou se sprawa, aže widmo barw uobserwowane podčas padańo bjouygo śwjotua na pryzmat je cechům padajůncygo śwjotua, a ńy pryzmatu, jak guośiu 400 lot nazod Roger Bacon.

Dźeua Newtona

• Method of Fluxions (1671)
• De Motu Corporum (1684)
• Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (1687)
• Opticks (1704)
• Arithmetica Universalis (1707)
• An Historical Account of Two Notable Corruptions of Scripture(1754)

Opublikowane pośmjyrtńe w 1728: Short Chronicle, The System of the World, Optical Lectures, Universal Arithmetic, The Chronology of Ancient Kingdoms, Amended a De mundi systemate.

Muster:Link FA Muster:Link FA Muster:Link FA Muster:Link FA Muster:Link FA Muster:Link FA Muster:Link FA