Feliks Steuer
_Pomnik_Feliksa_Steuera.jpg)
dr. Feliks Steuer (rodz. 5 listopada 1889 we Sulkowje wele Baworowa, um. 30 moja 1950 we Katowicach) – dyrechtůr Państwowyj Gimnazyje Klasycznyj (przed 1925) a Mjejskij Gimnazyje Matymatyczno-Przirodńiczyj (1925–1939 a 1945–1948) we Katowicach[1], podszukowocz ślůnskij godki, tworzićel uortografije Steuera, kero je lo tyj godki używano.
Bildowoł śe we gimnazyji we Głubczycach, kaj go uczůł go mjyndzy inkszymi ślůnski dichter Johannes Reinelt, znůmy pode przemjankym Philo vom Walde, powożany jako klasyk gwarowyj literatury ślůnskij[2]. Ńyskorzi sztudyrowoł we Innsbrucku a na Uńiwersyteće Wrocławskim na kerůnku słowjańsko filologijo. Bez I wojna śwjatowo sużůł na frůńće, kaj uostoł rańůny a mu uodjynto noga. Skuli holcbajna a tygo, co szkuldukoł, szkolorze mu wymyślili przemjanek Hefajst. Wespůłpracowoł ze Polskům Akademijům Kůnsztu we Krakowje[1].
Krům roboty jako pedagog, Steuer zajmowoł śe podszukowańym gwarůw ze becyrku, we kerym mjyszkoł a ze kerygo pochodźůł. Jego tworzyńy powstało we sulkowskim djalekće. Swoje dźeła zapisowoł włosnům uortografijům, kero śe porůżńała uode alfabetu polskigo m.in. mańyrům zapisowańo spůłgłosek mjynkich a uobecnośćům charakterystycznyj buchsztaby ů. ślůnski alfabet Feliksa Steuera we źdźebko zmodyfikowanyj wersyji je dziśo alfabetym průmowanym m.in. uod towarzistwa Pro Loquela Silesiana jako uoficjalny szrajbůnek lo skodyfikowanyj ślůnskij rzecze.
We roku 1935 we durku pojawjůły śe jego dwa dźeła, wydane pode przemjankym "F.Res" – Ostatńi gwojźdźaurz (Uostatńi gwoźdźorz) a tyż Z naszej źymjy ślůnskej (Z naszyj źymje ślůnskij). Pjyrsze je rozpůminańym jego fatra, druge atoli to grůmada gydichtůw kere sům mjyndzy inkszymi uo przirodowych zjawiskach.
Feliks Steuer umrzůł we roku 1950 we Katowicach, gynau tak kej sobje zachćoł uostoł pogrzybany na kyrchofje we Baworowje, tuż za kapliczkům uod św. Zefyla.
Tworzyńy
[edytuj | edytuj zdrzōdło]- 1929 – O zachowaniu narzecza górnośląsko-polskiego
- 1932 – Branické podřečí
- 1934 – Dialekt sułkowski
- 1935 – Ostatńi gwojźdźaurz (Uostatńi gwoźdźorz)
- 1935 – Z naszej źymjy ślůnskej (Ze naszyj źymje ślůnskij)
- 1937 – Narzecze baborowskie
Przipisy
[edytuj | edytuj zdrzōdło]- ↑ 1,0 1,1 https://web.archive.org/web/20110916173813/http://zso1.eu/?p=historia%2Fdyrektorzy
- ↑ https://web.archive.org/web/20080514074452/http://lo.glubczyce.pl/historia.php