Jowisz

Ze Wikipedia
(Pōnkniyntŏ ze Jowiš)
Tyn artikel je ô planeće. Dej pozōr tyż: řimski bůg Jowiš.
Jowiš  ♃
Naćiś uobrozek, coby powjynkšyć

Zdjyńće Jowiša zuůnačůne bez sůnda Voyager 2

Uodkryće
Uodkrywca -
Data uodkryćo Znůmy we starožytnośći
Parametry uorbity (J2000)
Středńe uoddalyńe uod Suůńca 778 412 020 km
5,203 36 j.a.
Uobwůd orbity 4,774 T m
31,912 2 j.a.
Mimostřůd 0,048 392 66
Peryhelium 740 742 600 km
4,951 558 43 j.a.
Aphelium 816 081 455 km
5,455 167 59 j.a.
Rok gwjozdowy 4 333,286 7 dni
(11,8565 rokůw)
Synodyčny uokres uobjygu 398,86 dńi
Gibkość uorbitalno min. — 12,44 km/s
śred. — 13,07 km/s
maks. — 13,72 km/s
Inklinacyjo 1,305° (6,09° do puaščyzny růwńika Suůńca)
kśynžyce 63
Charakterystyka fizyčno
Šyřka růwńikowo 142 984 km
(11,209 Źymje)
Šyřka bjegunowo 133 709 km
(10,517 Źymje)
Klapńyńće 0,064 87
Plac 62,1796×109 km2
(120,5 Źymje)
Uobjyntość 142,55×1013 km3
 (1321,3 Źymje)
Masa 1,8987×1027 kg
(317,8 Źymje)
Gynstość 1,33 g/cm3
grawitacyjny szwůng na růwńiku 24,79 m/s2
(2,530 g)[1]
Gibkość ućečki 59,54 km/s
Uokres zwyrtńyńćo 9h 55min 30s
Gibkość uobrotu na růwńiku 45 360 km/h
(12,6 km/s)
Nachylyńe uośi
planety
3,12°
Deklinacyjo 64,49°
Albedo 0,52
Temp. powjeřchńi*
– minimalno 110K (-163 °C)
– středńo 152K (-121 °C)
– maksymalno b.d
Skuod atmosfery
Ciśńyńe atmosferyčne 70 kPa
Wodůr ~86%
Hel ~14%
Metan ~0,1%
Para wodno ~0,1%
Amońak ~0,02%
Etan ~0,0002%
Fosforowodůr ~0,0001%
Śarkowodůr <0,0001%

Jowiš to je pjůnto podug uodlyguośći uod suůńca planeta we Ukuodźe Suonečnym, je uůna nojwjynkšo ze wšyjskich. Mo mynga kśynžycůw (do śyrpńa 2008 znajůmych je jejich 63) a tyž systym ringůw. Tak samo kej Saturn, Urůn a Neptůn je to planeta gazowo. Jowiš je jydnům s pjyńću planet, kere idźe uobezdřeć gouymi ślypjůma, a štwortym podug jasnośći uobjektym na źymskim ńybje. Masa Jowiša to je 1,8987×1027 kg, a je to 317,8 x wjyncy kej masa Źymje a 2,5 x wjyncy kej wšyjskich inkšych planet do kupy. Uobjygo suůńce nauokouo bez 11,8565 roku, uobrůt nauokouo wuasnyj uośi trwo 9 godźin, 55 minut a 30 sekund. Uodlyguość uod suůńca uod 740 do 816 mln km. Šyřka 142984 km (růwńikowo) a 133709 km (bjegůnowo). Pod wzglyndym chymičnym skuodo śe guůwńy s wodoru a helu.

Przipisy

Commons
Commons