Stambuł

Ze Wikipedia

Spůłrzyndne: 41° N 29° EGeůgrafja

Stambuł
Meszta Sůłtana Ahmeda (Buynkitno Meszta)
Meszta Sůłtana Ahmeda (Buynkitno Meszta)
Państwo Turcyjo Turcyjo
Prowincyjo Istanbul
Burmistrz Ekrem İmamoğlu (2024)
Plac 2576,85 km²
Położyńe 41°00' N
29°00' E
Wysokość 100 m n.p.m.
Ludźi (2023)
• liczba ludźi
• gynstość
• aglomeracyja

15 305 657
5939 os./km²
15 655 924
Nr kerunkowy 90
Pocztowy kod uod 34010 do 34850
a uod 80000 do 81800
Rejestracyjne tabule 34
Mjasta partnerske Kazachstan Ałmaty
Jordańijo Amman
Szpańijo Barcelůna
Koryjo Pouedńowo Pusan
Egipt Kajir
Mjymcy Kolůńja
Růmůńijo Kůnstanca
Zjydnoczůne Ymiraty Arabske Dubaj
Albańijo Durrës
Zjydnoczůne Sztaty Houston
Indůnezyjo Dżakarta
Arabja Saudyjsko Dżudda
Malezyjo Johor Bahru
Kuba Hawana
Rusyjo Kazań
Sudan Chartum
Turkmenistan Mari
Ukrajina Uodessa
Kyrgistan Osz
Buůgaryjo Płowdiw
Maroko Rabat
Brazylijo Rio de Janeiro
Bośńijo a Hercygowina Sarajewo
Chińsko Rypublika Ludowo Szanghaj
Japůńijo Shimonoseki
Macedońijo Skopje
Rusyjo Sankt Petersburg
Polska Warszawa
Położyńe na karće kraju
Stambuł
Stambuł
Stambuł
Neczajta mjasta
Galeryjo zdjyńć w Wikimedia Commons

Stambuł (Istambuł, tur. İstanbul - s greckigo is ten poli - do mjasta (tak godali greccy mjyszkańcy w czasach podboju tureckigo)), we starożytnośći Bizancjum (Βυζάντιον Byzantion), půźńij Kůnstantynopol (gr. Κωνσταντινούπολις Konstantinupolis, łać. Constantinopolis, nowogr. Κωνσταντινούπολη Konstantinupoli - mjasto Kůnstantyna), we krajach słowjańskich dowńij Carogrůd – kolůńijo grecko zołożůno we 660 p.n.e. we ojropejskij tajli Bosforu, we 330 n.e. zostoł stolicům Cesarstwa Wschodńorzimskigo, 324-1930 Kůnstantynopol, 1453-1930 mjana Kůnstantynopol a Stambuł używane zamjynńy, uod 18 marca 1930 uoficjalne mjano Stambuł - mjasto nad Ćeśńinům Bosfor łůnczůncům Morze Marmara s Morzym Czarnym.

Nojwjynksze mjasto Turcyje a jydno s nojwjynkszych mjast śwjata, nojwjynkszo aglůmeracyjo mjejsko we Ojropje. Stolica prowincyji (il) İstanbul. Rozwińjynty uośrodek przymysuowy, wytwarzajůncy uokoło ¼ produkcyje kraju. Głůwne cyntrům finansowe Turcyje, śedźiba kilkudźeśyńću bankůw a gełdy papjůrůw wartośćowych. Duży wynzeł kůmůńikacyjny: nojwjynkszy port handlowy Turcyje; dwa mjyndzynarodowe porty lotńicze Atatürk Havalimanı a Sabiha Gökçyn Havaalanı, kůńcowo stacyjo kolei ojropejskij (dworzec Sirkeći) a poczůntkowo kolei na Bliski Wschůd (banhof Haydarpasha). Śedźiba 5 uńiwersytetůw, s kerych nojstarszy - Stambulski Uńiwersytet - zostoł zołożůny we 1453.

Ćeśńina Bosfor (szyrokość do 4 km) dźeli mjasto na tajla ojropejsko a azyjotycko (Stambuł je jydynym mjastym na śwjeće położůnym na dwůch kůntynyntach). We Stambule zbudowano dwa mosty łůnczůnce uoba brzygi Bosforu - jydyn, mjanowany Mostym Bosforskym a ukůńczůny we 1973 mo dugość 1074 m, a drůgi - Most Mehmeta Zdobywcy ukůńczůny we roku 1988, mo dugość 1090 m. Ńyspeuna kilůmetrowo zatoka Złoty Růg dźeli tajla ojropejsko na pouedńowo dźelńica Stary Stambuł a půłnocno Beyoğlu.

Stambuł je śedźibům prawosławnych patrjarchůw Kůnstantynopola. Katedra patrjarszo mo plac we dźelńicy Fanar. Dźelńica ta je nojwjynkszym skupiskym greckij ludnośće we mjeśće. Ze wzglyndu na lokalizacyjo śedźiby patrjarchatu zamjeszkujůncy Fanar Grecy ńy zostali wyśedlyńi do Grecyji we lotach 20. XX wjeku wroz s cołům pozostałům greckům ludnośćům Turcyje.