Smyntorz
Wygląd
Smyntorz (abo kyrchof, kerchůw) to je mjejsce wydźelůne do gracańo umartych. Mjano te pochodźi uod łaćińskigo słowa coemeterium, uo gynau tym znoczyńu, kere je zlatyńizowanům formům greckigo koimeterion = plac (wjecznygo) spoczynku (we inkszych wersyjach Kirchof uod uokreślyńo mjymjeckigo). Na ksztołt a ůmjejscowjyńy smyntorza mjoła zawdy ajnflus tradycyjo religijno, wzglyndy sańitarne, położyńy geograficzne, skłod lokalnyj społecznośći. Smyntorz bywo traktowany kej mjejsce uśwjyncůne a mjejsce kultu, bywo tyż placym uopuszczůnym a takim, kere budźi przestrach.
Tradycyjńy uobowjůnzek gracańo umartych spoczywo na barkach jejich familijůw, a kej umarty familije ńy mo, to na władzach lokalnych.