Farad

Ze Wikipedia
farad [F]
Ukłŏd SI
Wymiar
Jednostka pojemności elektrycznej
Typowe symbole srogości C
we jednostkach SI
Zdrzōdło miana Michael Faraday

farad (F) – jednostka pojymności elektrycznyj w układzie SI (jednostka pochodnŏ układu SI)

Je to pojymność elektrycznŏ przewodnika elektrycznego, co jego potyncjoł zwiynkszŏ sie ô 1 wolt po dolifrowaniu ladōnku 1 kulomba[1]. W uproszczyniu pojymność jednego farada ôznaczŏ, iże w przewodnik ô potyncjale jednego wolta idzie „wrazić” ladōnek ô wercie jednego kulomba[2].

Je to tyż pojymność kōndynsatora, w kerym naladowanie ôkłŏdek ôpacznymi ladōnkami ô wercie 1 kulomba wytwŏrzŏ napiyńcie 1 wolta. Chociŏż majōm te same miana, pojymność kōndynsatora i pojymność przewodnika to roztōmajte wielkości.

Jednostka ôstała nazwanŏ na cześć fizyka i chymika angelskigo ze XIX stoleciŏ, Michaela Faradaya.

Farad to je moc srogo jednostka[3][4]. Nojczyńścij sōm używane podwielokrotności farada:

mikrofarad
1 µF = 10−6 F
nanofarad
1 nF = 10−9 F
pikofarad
1 pF = 10−12 F

Historyjŏ[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Pojyńcie „farad” ôstało nojprzōd wkludzōne ôd Josiaha Latimera Clarka i Charlesa Brighta w roku 1861 za jednostka ladōnku. We 1881 roku, na miyndzynŏrodowym kōngresie elektrykŏrzy w Paryżu, tyn termin bōł już ôficjalnie używany za ôkryślynie pojymności elektrycznyj[5].

Wejzdrzij tyż[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Przipisy

  1. 1,0 1,1 The International System of Units (SI). Wyd. 8th. Bureau International des Poids et Mesures (International Committee for Weights and Measures), 2006, s. 144.
  2. 2,0 2,1 Peter M.B. Walker: Dictionary of Science and Technology. Larousse, 1995. ISBN 0-7523-0010-5.
  3. 3,0 3,1 Dŏwnij używanōm jednostkōm pojymności elektrycznyj bōł cyntymeter (cm) – niy mylić z jednostkōm dugości ze tym samym mianym. Pojymność 1 cm ôdpadŏ pojymności metalowyj kulki ô prōmiyniu 1 cm. Przeliczniki: 1 cm = 1,11 pF, 1F = 9 · 1011 cm.
  4. 4,0 4,1 Jeźli założyć, iże kula ziymskŏ, co mŏ prōmiyń kol. 6,4 tys. km, by była wykōnanŏ z metalu, jeji pojymność elektrycznŏ wynosiyłaby – wyrażōnŏ w cyntymetrach – kol. 640 mln cm, to znaczy kole 710 mln pF (710 µF).
  5. 5,0 5,1 Paul Tunbridge: Lord Kelvin: his influence on electrical measurements and units. Londyn: Peregrinus, 1992, s. 26, 39–40. ISBN 978-0-86341-237-0. [dostymp 5 mŏja 2015].