Kopalnioki
 Artikel bōł napisany w rōmkach projektu «Miesiōnc na tymat».
|
Kopalnioki (ôd pol. kopalnia – gruba) – twarde bōmbōny bez filōngu, ô miyntowo-badijōnkowym smaku, znane ôd kōńca XIX storoczo, przede wszyjskim we indutryjalnyj tajli Gōrnego Ślōnska. Majōm czorno farba i na kożdyj sztuce je wybity symbol hajerōw – pyrlik a żelozki. Jejich produkcyjōm zajmuje sie fyrma Visa Bell ze Pszczyny, włościciel marki Oblaty[1]
Skłod
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Głōwne składniki kopalniokōw to sōm cuker a glukozowy syrop. Zioła stanowiōm niy wiyncyj jak 1,5 procynta. Sōm to: ôlyjek z badijōnka, ekstrakt dziurawca, melisy a miynty. Za charakterystyczno czorno farba ôdpado farbnik: wōngel.
Historyjo
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Bōmbōny zaczły być produkowne we XIX storoczu i bōły ôzdowane grubiorzōm po szychcie[2] – miało to na cylu ôchrōna jejich gordziylōw, narażōnych na roztōmajte niymoce skuli wōnglowego pyłu. Zioła (ôlyj z badijōnka, ekstrakt melisy, miynty a dziurawca) miały pōmogać budować ôdporność, pozbyć sie pyłu, działać rozkurczowo, a tyż uholkać[3].
Podug Marka Szołtyska popularne czeske Hašlerky pojawiōły sie jak adaptacyjo ślōnskich Kopalniokōw[2].
We kulturze
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Kopalniokami zajodajōm sie miyndzy inkszymi Kōmisorz Hanusik, bohater cyklu rōmanōw ôd Marcina Melona a kociynta ze Kocij Czelodki ôd Agaty Romaniuk.
Przipisy
[edytuj | edytuj zdrzōdło]- ↑ Oblaty:O nas(pol.).Oblaty.pl.[dostymp 2024/11/07].
- ↑ 2,0 2,1 Marek Szołtysek:Kto nam ukradł kopalnioki?(pol.).Dziennik Zachodni,2011/07/10.[dostymp 2024/11/07].
- ↑ Zbigniew Kadłubek:Skond sie wziyny kopalnioki?(śl.).Gryfnie.[dostymp 2024/11/07].