Slobodan Milošević
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Tyn artykuł może potrzebować porzōndnyj korekty. Jedyn ze używŏczōw zasugerowoł to ze powodōw: Potrzebnŏ je rewizyjŏ Jak możesz, to pōmōż abo we przeredagowaniu tego artykułu, abo zmiyń go tak, coby wszyjske felerne elymynta ś niego wyciepnōńć. |
Slobodan Milošević | |
Data rodzyńo | 20 siyrpnia 1941 Požarevac, ôwdy Jugosławijo, terozki Serbijo |
Data śmjyrći | 11 marca 2006 Haga, Holandyjo |
Uobywatylstwo | jugosłowiańskie, serbskie |
Norodowość | serbsko |
Fach | polityk, prawnik |
Galeryjo uobrozkůw we Wikimedia Commons |
Slobodan Milošević (cyr. Слободан Милошевић, ur. 20 siyrpnia 1941 w Požarevcu, zm. 11 marca 2006 w Hadze) - serbski i jugosłowiański polityk kōmunistyczny i nacjōnalistyczny. W latach 1989-1997 prezydynt Republiki Serbije, a potym do 2000 prezydynt Jugosławije.
W wieku 18 lŏt przistōmpiōł do Ferajnu Kōmunistōw Jugosławije, a w 1986 stoł sie szefym jego serbskij ôdnogi. Za promotor idyje nadrzyndnyj roli Serbije w zarzōndzaniu federacyjōm zyskoł popularność postrzōd Serbów w cołkim kraju, bez co stoł sie jejich niyformalnym liderym, a niyskorzi zdobōł sztela prezydynta SR Serbije i sprawowoł ja bez dwie kadyncyje. Kludziōł politykã skerowanõ przeciwko inkszym nŏrodōm państwa, z wiynksza przeciw Chorwatōm, Albańcōm, Muzułmanōm. Spiyrōł sniesiynie autōnōmije Kosowa czymu dał wyroz w czasie przemōwiynio w Prisztinie w 1989 r., po kerym doszło do zburzki.
W czasie swojich regyrōnkōw Milosević zawŏdzoł działalność ôpozycyje, m.in. bez kōntrola mediōw a szperowanie możliwość założyniŏ partyje politycznyj bez zgody partyje regiyrujōncyj. W czasie wojny na Bałkanach bōł przodniõ postaciōm polityki jugosłowiańskiej i faktycznym prziwōdcōm kroju. Ôdpadoł za atak armije federalnyj na Słowynijo, Chorwacyjo a Bośnia, jak tyż militarnie spōmogōł serbskich separatystów z chorwackij Krajiny i bośniackij Republiki Serbskij. Polityka Jugosławii dokludziyła do nałożyniŏ sankcyje na niōm bez państwa zachodnie jak tyż do interwyncyje ONZ na terynach ôgarniyntych wojnōm. Z czasym jednak zaczōn tracić sparcie we włŏsnym kraju, z wiynksza skirz dyktatorskiego sprawowaniŏ władze jak tyż galopujōncyj hiperinflacyje a bezrobotności. W 1995 r. podpisoł ukłod w Dayton, kery zakōńczōł wojna w Bośnie i wkludziōł funkcjōniyrujōncy tam do dzisioj reżim. Po zwyciynstwie ôpozycyje w wyborach w 1996 r. niy dostoł reelekcyje na sztela prezydynta Serbije, ale krōm to durch wykōnowoł faktycznõ władzã w kraju. Kej w 1997 r. zabrusił sie kōnflikt miyndzy władzami federalnymi a Kosowym, Milošević ôbjōn sztela prezydynta Jugosławije. Albańscy separatyści z UÇK atakyrowali wojska serbske, na co armijŏ federalnŏ ôdpedziała ôrganizowaniym czystek etnicznych w Kosowie. W 1999 r. Jugosławijo ôdciepła plan pokojowy zapewniajōncy niyzawisłość Kosowa i kōntynuowała ataki na Albańcōw. Skirz tego NATO postanowiyło zbombardować tyryny Jugosławie, a Miyndzynorodowy Trybunoł Korny dlo downyj Jugosławije w Hadze ôbskarżōł Miloševicia ô zbrodnie wojynne. Krōm tego, co barzij podburzyło to Serbōw do dokōnowaniŏ czystek, jugosłowiańsko armijo postanowiyła wycŏfać sie z Kosowa. Krōm zatymczasowego sparciŏ Milosević przegroł piyrszo tura wyborōw prezydynckich w 2000 r. a potym podał sie do dymisyje skuli protestōw zwanych rewolucyjōm buldożerōw.
W marcu 2001 r. Milošević ôstoł heresztowany w ferajnie z przeciepkami korupcyjnymi, a potym przewieziony do holynderskij Hagi kaj mioł ôdpadać za zbrodnie wojynne z czasōw rozpadu Jugosławie i wojny w Kosowie. Proces trwoł pŏrã lŏt, jednak niy wszyjske przeciepki ôstały potwiyrdzōne. Milosević przebywoł w tym czasie w wiynziyniu w Hadze, kaj umrził 11 marca 2006 r. na hercszlag.