Rozbarske ôblyczynie: Porōwnanie wersyji

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersyjŏ ze dnia 19:03, 18 mar 2014

Rozbarskie ôblyczynie (gōrzańskie ôblyczynie, rozbarsko-bytōńskie ô.) – jedno z nojznańszych ludowych ôblyczyń Gōrnego Ślōnska. Uznawomy je za ogōlnoślōnskie ludowe ôblyczynie (choby było nacyjonalnym).

Babske Ôblēczēnie

Rozbarskie Babske Ôblyczynia sōm roztomaite w rōżnych tajlach Gōrnoślōnskiygo Industryjnygo Ôkryngu, a nawet w dwōch inkszych tajlach jednego miasta. Trza spomniyć, że sposoby ôblykanio siy przychodziōły z ludziami, kerzy przychodzili z placu na plac. Ślōzoczki zaczły tyż ôglōndać siy na miejsko moda i z tego mogymy ôdznaczyć 3 sposoby ôblykanio:

kiecka, zopaska, kabōtek, wiyrzcheń
kiecka, zopaska i jakla
kiecka, zopaska, kabōtek i merynka

A terozki, co je co:

kiecka,mazylonka - kiecka dugo do kostek, na knefliki z prawyj strony. Tam, kaj bōły knefle, tam i bōła geldtasza. Jak kero Ślōnzoczka bōła bogatszo, to siy ta kieca doła splisować, inkszy bōły proste. Zauobyczaj bōły jednyj farby. Ôd dołu dowali pliśborty abo szczotki', coby siy ta kieca nie uwalić.

zopaska - fortuch, ôd pasa w dół. I niy bōło tak, coby ta zopaska ino kieca osłaniōła, niy. Ôna bōła paradno. Lakowali na niyj blumy, coby siy synkom przypodobać. Zopaskę dowało siy na wierzcheń.

kabotek - bioła bluzka, kero zakłodali pod jakla abo merynka bōła ino bióła i prosto, nale tako, kero dowali pod wierzcheń bōła gryfniyjszo, haftowano.

wierzcheń - babsko westa na 5 kneflikōw, dokoła haftowano żakardowo tasiemka. Wierzcheń bōł farby kiecki abo czōrny.

jakla - kaftan, żakiet, na knefle, na zadku duższo niźli z przodu. Miano je podane na inksze godki np. łac. iacca abo niem. jacke - szaket. Jakla bōła kraszono haftowanymi blumami abo koronkami. Jak miōła koronka doszyto do spodu, to gōdali że to szpica. Nojbarzij paradno bōła czōrno, jedwabno jakla, w kerej siy szło ino do kościōła nikaj indziyj. Tako jakla to tyż tajla weselnygo ôblyczynio.

Pod kieckōm baby miōły nojmniyj dwiy spodnice, czyrwono i bioło. Pod niōm zakłodały biołe galoty (choby batki z krauskami). Ślōnzoczka musiōła tyż mieć kiēłbaśnica. Bōł to płōcienny wuszt na 5 – 10 cm ruby, w kery ciśli co kto miōł piyrze abo wata. Baby to wieszōły dokoła pod kiecka, coby bōło wiynksze "wciēncie i wygiēncie" w pasie, tako frelka bōła szwarniyjszo (durch ino aby siy synkōm przipodōbać).

Na Gowa

galanda abo (pl. korona śląska) paradny wiōnek, w kery ciśli blumy, błyskotki i szlajfki.

plyjt - cwistōwo chusta. Czōrno, brōnōtno abo ciymnomodro.

szpigeltuch abo szaltuch- chusta turecko. Paradny plyjt cwistōwy abo jedwōbny. Czōrno, haftowano na ziylono, czyrwono abo żōłto. Wielgo na 3 m x 1,5 m.

purpurka - paradno kwadratōwo chustka (bok kole 80 – 90 cm). Czyrwonyj farby. Lakowano w blumki. Chodziōły (a nikere i chodzōm) w niëj wydany baby.

Chopske Ôblēczēnie

Na chopske ôblyczynie godajōm tyż ancug. Ôd wiyrchu chop miōł ôblyczony hut, szaket (czōrny abo ciymnomodry), westa (tako jak szaket), biōła koszula, jedwōbka pod szyja abo szlajfka, galot (jelenioki abo bizoki jeźli miōły bizy) no i strzewiki zauobyczaj czōrne.

Ô chopskym ôblyczyniu je piosenka:

Ôbejrzycie wy dziywuchy jacy chopcy pyszni, Grosza w kapsiy nigdy niy mo, a żynić siy myśli.

Przidzie taki na zolyty, pyto siy ô wiano, Chocioż łokiyć mu wyłazi i gołe kolano.

A strzewiki tyż mo nowe, niy chcōm mu siy łyskać, Bo na zadku tako dziura, mōgby siy piys wys*ać.

Szaket to mo w same łaty, koszula niy dobro, A u lymca takiy strzympy jak trowisia drōbno.

Kapudrocek tyż mo nowy, dość mu tam pasujy, Jydno skrzidło po kolana, drugiy przistympujy.

Ôbadej tyż: http://www.malanowicz.eu/mm/pasje/silesiana/stroje/stroje.htm

@@ Linijŏ 1: / Linijŏ 1: @@
 {{NowOrt}}
-'''Rozbarskie ôblēczēnie''' (gōrzańskie ôblēczēnie, rozbarsko-bytōńskie ô.) – jedno z nojznańszych ludowych ôblēczēń [[Gōrny Ślōnsk|Gōrnego Ślōnska]]. Uznawomy je za ogōlnoślōnskie ludowe ôblēczēnie (choby było nacyjonalnym).
+'''Rozbarskie ôblyczynie''' (gōrzańskie ôblyczynie, rozbarsko-bytōńskie ô.) – jedno z nojznańszych ludowych ôblyczyń [[Gōrny Ślōnsk|Gōrnego Ślōnska]]. Uznawomy je za ogōlnoślōnskie ludowe ôblyczynie (choby było nacyjonalnym).
 === Babske Ôblēczēnie ===
-Rozbarskie Babske Ôblēczēnia sōm roztomaite w rōżnych tajlach Gōrnoślōnskiēgo Industryjnēgo Ôkrēngu, a nawet w dwōch inkszych tajlach jednego miasta. Trza spomniēć, że sposoby ôblēkanio siē przēchodziōły z ludziami, kerzy przēchodzili z placu na plac. Ślōzoczki zaczły tēż ôglōndać siē na miejsko moda i z tego mogymy ôdznaczyć 3 sposoby ôblēkanio:
+Rozbarskie Babske Ôblyczynia sōm roztomaite w rōżnych tajlach Gōrnoślōnskiygo Industryjnygo Ôkryngu, a nawet w dwōch inkszych tajlach jednego miasta. Trza spomniyć, że sposoby ôblykanio siy przychodziōły z ludziami, kerzy przychodzili z placu na plac. Ślōzoczki zaczły tyż ôglōndać siy na miejsko moda i z tego mogymy ôdznaczyć 3 sposoby ôblykanio:
-* kiecka, zopaska, kabōtek, wiērzcheń
+* kiecka, zopaska, kabōtek, wiyrzcheń
 * kiecka, zopaska i jakla
 * kiecka, zopaska, kabōtek i merynka
@@ Linijŏ 11: / Linijŏ 11: @@
 A terozki, co je co:
-'''kiecka''','''mazylonka''' - kiecka dugo do kostek, na knefliki z prawēj strony. Tam, kaj bōły knefle, tam i bōła geldtasza. Jak kero Ślōnzoczka bōła bogatszo, to siē ta kieca doła splisować, inkszē bōły proste. Zauobyczaj bōły jednēj farby. Ôd dołu dowali ''pliśborty'' abo ''szczotki', coby siē ta kieca nie uwalić.
+'''kiecka''','''mazylonka''' - kiecka dugo do kostek, na knefliki z prawyj strony. Tam, kaj bōły knefle, tam i bōła geldtasza. Jak kero Ślōnzoczka bōła bogatszo, to siy ta kieca doła splisować, inkszy bōły proste. Zauobyczaj bōły jednyj farby. Ôd dołu dowali ''pliśborty'' abo ''szczotki', coby siy ta kieca nie uwalić.
-'''zopaska''' - fortuch, ôd pasa w dół. I niē bōło tak, coby ta zopaska ino kieca osłaniōła, niē. Ôna bōła paradno. Lakowali na niēj blumy, coby siē synkom przypodobać. Zopaskę dowało siē na ''wierzcheń''.
+'''zopaska''' - fortuch, ôd pasa w dół. I niy bōło tak, coby ta zopaska ino kieca osłaniōła, niy. Ôna bōła paradno. Lakowali na niyj blumy, coby siy synkom przypodobać. Zopaskę dowało siy na ''wierzcheń''.
-'''kabotek''' - bioła bluzka, kero zakłodali pod ''jakla'' abo ''merynka'' bōła ino bióła i prosto, nale tako, kero dowali pod '''wierzcheń''' bōła gryfniējszo, haftowano.
+'''kabotek''' - bioła bluzka, kero zakłodali pod ''jakla'' abo ''merynka'' bōła ino bióła i prosto, nale tako, kero dowali pod '''wierzcheń''' bōła gryfniyjszo, haftowano.
 '''wierzcheń''' - babsko westa na 5 kneflikōw, dokoła haftowano żakardowo tasiemka. Wierzcheń bōł farby kiecki abo czōrny.
-'''jakla''' - kaftan, żakiet, na knefle, na zadku duższo niźli z przodu. Miano je podane na inksze godki np. [[Łacina|łac.]] ''iacca'' abo [[język niemiecki|niem.]] ''jacke'' - szaket. Jakla bōła kraszono haftowanymi blumami abo koronkami. Jak miōła koronka doszyto do spodu, to gōdali że to '''szpica'''. Nojbarzij paradno bōła czōrno, jedwabno jakla, w kerej siē szło ino do kościōła nikaj indziēj. Tako jakla to tēż tajla weselnēgo ôblēczēnio.
+'''jakla''' - kaftan, żakiet, na knefle, na zadku duższo niźli z przodu. Miano je podane na inksze godki np. [[Łacina|łac.]] ''iacca'' abo [[język niemiecki|niem.]] ''jacke'' - szaket. Jakla bōła kraszono haftowanymi blumami abo koronkami. Jak miōła koronka doszyto do spodu, to gōdali że to '''szpica'''. Nojbarzij paradno bōła czōrno, jedwabno jakla, w kerej siy szło ino do kościōła nikaj indziyj. Tako jakla to tyż tajla weselnygo ôblyczynio.
-Pod ''kieckōm'' baby miōły nojmniēj dwiē ''spodnice'', czērwono i bioło. Pod niōm zakłodały biołe ''galoty'' (choby batki z krauskami). Ślōnzoczka musiōła tēż mieć ''kiēłbaśnica''. Bōł to płōcienny wuszt na 5 - 10 cm ruby, w kery ciśli co kto miōł piērze abo wata. Baby to wieszōły dokoła pod kiecka, coby bōło wiēnksze "wciēncie i wygiēncie" w pasie, tako frelka bōła szwarniējszo (durch ino aby siē synkōm przipodōbać).
+Pod ''kieckōm'' baby miōły nojmniyj dwiy ''spodnice'', czyrwono i bioło. Pod niōm zakłodały biołe ''galoty'' (choby batki z krauskami). Ślōnzoczka musiōła tyż mieć ''kiēłbaśnica''. Bōł to płōcienny wuszt na 5 – 10&nbsp;cm ruby, w kery ciśli co kto miōł piyrze abo wata. Baby to wieszōły dokoła pod kiecka, coby bōło wiynksze "wciēncie i wygiēncie" w pasie, tako frelka bōła szwarniyjszo (durch ino aby siy synkōm przipodōbać).
 === Na Gowa ===
@@ Linijŏ 27: / Linijŏ 27: @@
 '''galanda''' abo ([[polsko godka|pl]]. korona śląska) paradny wiōnek, w kery ciśli blumy, błyskotki i szlajfki.
-'''plyjt''' - cwistōwo chusta. Czōrno, brōnōtno abo ciēmnomodro.
+'''plyjt''' - cwistōwo chusta. Czōrno, brōnōtno abo ciymnomodro.
-'''szpigeltuch''' abo '''szaltuch'''- chusta turecko. Paradny plyjt cwistōwy abo jedwōbny. Czōrno, haftowano na ziēlono, czērwono abo żōłto. Wielgo na 3 m x 1,5 m.
+'''szpigeltuch''' abo '''szaltuch'''- chusta turecko. Paradny plyjt cwistōwy abo jedwōbny. Czōrno, haftowano na ziylono, czyrwono abo żōłto. Wielgo na 3 m x 1,5 m.
-'''purpurka''' - paradno kwadratōwo chustka (bok kole 80 - 90 cm). Czērwonēj farby. Lakowano w blumki. Chodziōły (a nikere i chodzōm) w niëj wydanē baby.
+'''purpurka''' - paradno kwadratōwo chustka (bok kole 80 – 90&nbsp;cm). Czyrwonyj farby. Lakowano w blumki. Chodziōły (a nikere i chodzōm) w niëj wydany baby.
 == Chopske Ôblēczēnie ==
-Na chopske ôblēczēnie godajōm tēż '''ancug'''.
+Na chopske ôblyczynie godajōm tyż '''ancug'''.
-Ôd wiērchu chop miōł ôblēczony '''hut''', '''szaket''' (czōrny abo ciēmnomodry), '''westa''' (tako jak szaket), '''biōła koszula''', '''jedwōbka''' pod szēja abo '''szlajfka''', '''galot''' ('''jelenioki''' abo '''bizoki''' jeźli miōły bizy) no i '''strzewiki''' zauobyczaj czōrne.
+Ôd wiyrchu chop miōł ôblyczony '''hut''', '''szaket''' (czōrny abo ciymnomodry), '''westa''' (tako jak szaket), '''biōła koszula''', '''jedwōbka''' pod szyja abo '''szlajfka''', '''galot''' ('''jelenioki''' abo '''bizoki''' jeźli miōły bizy) no i '''strzewiki''' zauobyczaj czōrne.
-Ô chopskēm ôblēczēniu je piosenka:
+Ô chopskym ôblyczyniu je piosenka:
-Ôbejrzycie wy dziēwuchy jacy chopcy pyszni,
+Ôbejrzycie wy dziywuchy jacy chopcy pyszni,
-Grosza w kapsiē nigdy niē mo, a żēnić siē myśli.
+Grosza w kapsiy nigdy niy mo, a żynić siy myśli.
-Przidzie taki na zolēty, pyto siē ô wiano,
+Przidzie taki na zolyty, pyto siy ô wiano,
-Chocioż łokiēć mu wyłazi i gołe kolano.
+Chocioż łokiyć mu wyłazi i gołe kolano.
-A '''strzewiki''' tēż mo nowe, niē chcōm mu siē łyskać,
+A '''strzewiki''' tyż mo nowe, niy chcōm mu siy łyskać,
-Bo na zadku tako dziura, mōgby siē piēs wys*ać.
+Bo na zadku tako dziura, mōgby siy piys wys*ać.
-'''Szaket''' to mo w same łaty, '''koszula''' niē dobro,
+'''Szaket''' to mo w same łaty, '''koszula''' niy dobro,
-A u '''lēmca''' takiē strzēmpy jak trowisia drōbno.
+A u '''lymca''' takiy strzympy jak trowisia drōbno.
-'''Kapudrocek''' tēż mo nowy, dość mu tam pasujē,
+'''Kapudrocek''' tyż mo nowy, dość mu tam pasujy,
-Jēdno skrzidło po kolana, drugiē przistēmpujē.
+Jydno skrzidło po kolana, drugiy przistympujy.
+Ôbadej tyż: http://www.malanowicz.eu/mm/pasje/silesiana/stroje/stroje.htm
-Ôbadej tēż: http://www.malanowicz.eu/mm/pasje/silesiana/stroje/stroje.htm