Używacz:Djpalar/brudnopis
Gešychta[edytuj | edytuj zdrzōdło]
Tyn šrajbůng powstou we roku 2006, kej mjouy plac wartke dyskusyje na internecowym forumje. Chćeli zuonačyć alfabyt, kery bydźe mjou jak nojwjyncyj pojedynčych buchštabůw, a nojmńyj dwuznokůw...
Charakterystyka a zasady šrajbůngu[edytuj | edytuj zdrzōdło]
Alfabyt fůnetyčny charakteryzuje stosunkowo maua ličba dwuznokůw...
We fůnetyčnym šrajbůngu momy kupa nowych zasad a zmjan, do kerych třa śe přizwyčaić.
Nojpřůd problym ze buchštabům ł je rozwjůnzany - zawše zastympujymy ńa buchštabům u.
Tworde guoski škryflane jako dwuznoki: cz, sz, rz (a tyž ż) škryflomy sam jako buchštaby bazowe ze dodatkowym hačykem: č, š, ř, ž, tak samo jak w českij godce a innych godkach suowjańskich.
Kej w polskim šrajbůngu momy mjynke guoski, škryflane jako ci, ni, si, zi - mušymy pamjyntać, coby je napisać jako ć, ń, ś abo ź. Bajšpile: ciotka -> ćotka, cicho -> ćicho. Zasada ta jes časym pomocno, na přikuad při suowach takich jak: zicherka, Cila, kaj z a c sům ńyzmjynkčone.
We alfabyće fůnetyčnym momy jedna dodatkowo buchštaba: ů. Zastympuje uona polske ó (kej mo take some břmjyńy [u]), ale mo tyž funkcja innyj guoski - [o] - půmjyndzy polskimi [u] a [ɔ] (kej břmi jak ńymjycke o we suowach: wohnen, Kohl). Stosowano je nojčyńśćij před buchštaboma m, n, kej w polskij godce wystympuje ą. Bajšpil: mąka -> můnka, robią -> robjům".
Nastympnům zasadům jes, kej we polskim šrajbůngu mjyndzy spůuguoskům a samoguoskům momy buchštaba i, we šrajbůngu fůnetyčnym zastympujymy ńa buchštabům j. Bajšpile: bjera, mumja, chopje. Wyjůntkem sům spůuguoski zmjynkčalne: c, n, s, z, a tyž k a g.
Zalyty a wady[edytuj | edytuj zdrzōdło]
Zalyta šrajbůngu jes tako, co mjynke a twarde guoski majům ujednolicůny zapis.
Wada jes w tym, co wjelu hanysůw stawjo uopůr do hačykůw, bo sam śe přizwyčaili do polskigo šrajbůngu
Buchštaby[edytuj | edytuj zdrzōdło]
Alfabyt fůnetyčny skuodo śe ze 34 buchštabůw: a, b, c, ć, č, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, ń, o, p, r, ř, s, ś, š, t, u, ů, w, y, z, ź, ž,
a dodatkowych dwuznokůw: ch, dz, dź, dž, iu, uo, uů, ůu.
Zastosowańy[edytuj | edytuj zdrzōdło]
Uobecńy to je nojbarźij popularny šrajbůng, skuli zastosowańo go na Wikipedyje. Uoprůč tygo idźe go snalyź na: