Wikipedyjo:Styl
| ||
| ||
| ||
Wikipedyjŏ to je yncyklopedyjŏ, tōż jeji styl musi być yncyklopedyczny.
Precyzyjŏ
Zapōmnij ô wyrażyniach ônaczyć, dings, wihajster, te ône i inkszych słowach-zamiynnikach, co idzie użyć potocznie. We yncyklopedyji wszyjsko musi być nazwane akuratnie.
Kokotek to je taki dings, co sie go wônaczŏ wihajstrym do tyj ônyj i potym wyônaczŏ sie z niego ta ôna.
Te zdanie nōm nic niy gŏdŏ.
Kokotek to noczynie, co z niego po przikryncyniu do ściany leci woda.
To je precyzyjne zdanie, co w nim kożde słowo przekazuje jakõś kōnketnõ informacyjõ.
Pisanie to niyma wyścig
Pisanie artykułōw to niyma wyścig na to, jak dobrze znŏsz niymiecki ani jak dobrze poradzisz znojdować synōnimy we słownikach.
Stylizowanie na niymiecki
Niy prōbuj wciś do zdaniŏ jak nojwiyncyj germanizmōw.
Kokotek to geret, co z niego po anfestowaniu do wandu laufuje waser.
Chociŏż prawidło je, że to niy słowa, ino gramatyka sprawiŏ, że gŏdōmy takim jynzykym a niy inkszym, to jeszcze trzeba pamiyntać ô tym, żeby być zrozumianym. Jeźli do zrozumiyniŏ ślōnskigo zdaniŏ trzeba nojprzōd znać niymiecki, to to sie niy nadŏwŏ do yncyklopedyje.
Stylizowanie na hiperślōnski
Tak samo niy prōbuj pisać po hiperślōnsku. To, że kajś znojdziesz we słowniku jakeś słowo, to niy znaczy, że mŏsz go użyć. Po polsku przeca żŏdyn niy napisze:
Kaligrafowałem w kajecie to, co wyjęzyczał preceptor. Pasjami turbował moją personę badyl, a meta co i raz była het. Naraz wyłowiliśmy uchem łubu-du. To mojemu kumotrowi ze stalli podtuczyła lotka.
Wszyjske te słowa sōm we słownikach polskich, ale to niyma zrozumiały kōmunikat. Zrozumiały kōmunikat wyglōndołby tak:
Pisałem w zeszycie to, co dyktował nauczyciel. Bardzo bolała mnie ręka, a koniec wciąż był daleko. Nagle usłyszeliśmy trzask. To mojemu koledze z ławki spadło pióro.
Dejcie pozōr, że dwa ôstatnie słowa ani sie niy zgŏdzajōm znaczyniym, ino były wpisane tak: spaść - podtuczyć, pióro - lotka. Tego samego niy robiymy po ślōnsku, tōż niy piszymy:
Wikipedyjo nastała 15 stycznio 2001 goda kej retōngplan szkryflanyj bez fachmōnōw a razinku uż niyegzistujōncy Nupedyje. Siela szafarzōno je łōna bez czelodka nōn-profit Fōndacyjo Wikimedia. [...] Ôd anfanga istniynio Wikipedyjo je corozki barzi hyrsko, a Fōndacyjo kero niōm szafarzi wprawiōła we ruch tyż roztoliczne szwesterplana.
To ani niyma ekstrymalny przipadek, ale niy spokopi tego ani Twoja ōma, ani tyn, fto czytŏ Twoje hasło. Ôkrōm tego we tym zdaniu je siyła felerōw gramatycznych. Dobrze napisane zdanie wyglōndałoby tak:
Wikipedyjŏ powstała 15 stycznia 2001 roku jako plan retōnkowy pisanyj ôd fachmanōw Nupedyje, co wtynczŏs już niy fungowała. Terŏz keruje niōm ôrganizacyjŏ non-profit Wikimedia Foundation. [...] Ôd poczōntku istniyniŏ Wikipedyjŏ je corŏz barzij popularnŏ, a Wikimedia Foundation ôtwarła tyż rozmajte siostrzane projekty.
Prostota
Za precyzyjōm jynzyka idzie tyż jego prostota. Niy używej kwiecistyj mŏwy ani za fest skōmplikowanych zdań. Mogōm być słożōne, ale niy ze duge. Dŏwej pozōr na interpunkcyjõ. Wikipedyjŏ to mŏ być nojlepszy szymel jynzyka.
Jak przekłŏdŏsz tekst ze inkszego jynzyka, to dopasuj gramatykã do ślōnskij mŏwy.
Neutralność
Jynzyk niy może być przistrojōny.
Pyszność
legyndarny, nojlepszy, unikatowy, fajny, prestiżowy, światowyj klasy, sławny, wizyjōnerski...
Take słowa sōm porzōnd używane do prōmocyje tymatu artykułu.
Etykety
zboczōny, rasistowski, seksistowski, mizoginiczny, transfobiczny, fōndamyntalistyczny, heretycki, ekstrymistyczny, terrorystyczny neonazistowski, kōntrowersyjny, kult, sekta...
Take ôkryślynia porzōnd nŏleżōm do negatywnych ôpiniji, chyba że sōm szyroko używane we wiarygodnych zdrzōdłach.
Niysparte przipisowanie
niykerzi padajōm, wielu uczōnych gŏdŏ, uwŏżŏ sie, panuje ôpinijŏ, eksperciŏ powiadajōm, porzōnd sie twierdzi, badania pokŏzały, nauka prawi...
Jeźli chce sie użyć takich słōw, to idzie to zrobić ino we akapicie, co wkludzŏ do ôpisu naukowych badań ze przipisami.
Ôpinijotwōrstwo
co ciekawe, trzeba pamiyntać, po prŏwdzie, ôczywiście, na szczyńście, niystety, bez wōntōw...
To sōm słowa, co podkryślajōm jakiś fragmynt, iże ôn je ekstra ważny podle ôsoby, co pisze, ale we wielu przipadkach takŏ ôpinijŏ niyma spartŏ żŏdnymi przipisami.
Eufymizmy
ôdeszoł, straciōł życie, wieczny spoczynek
Ôkryślynia neutralne to umar (abo umrził, jak żeś je z połednia), zginōł, bōł zabity.
Czas relatywny
latoś, na bezrok, we łōńskim roku, dzisiej, jutro, wczorej, terŏz, hned, 15 lŏt tymu, niydŏwno
Te słowa przestanōm sie zgŏdzać za dziyń, tydziyń, abo za rok, tōż niy używōmy ich. Zamiast napisać Kazimierz Kutz umar we łōńskim roku piszymy Kazimierz Kutz umar we 2018 roku.