Ślōnski alfabet fōnetyczny
Ślabikŏrzowe abecadło Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim. |
Ślōnski alfabet fōnetyczny[1] (ślůnski alfabyt fůnetyčny) to je jedyn ze szrajbōnkōw dlŏ ślōnskij gŏdki, kery powstoł we 2006 roku podle czeskigo abecadła[2][3]. Bōł ôn prōbōm usystymatyzowaniŏ ślōnskigo szkryftu i stworzyniŏ „interpisma”, kery by mioł wszyjske logiczne i nŏleżne elymynta z kożdego piyrwyjszego. Zŏlytōm jego je ujednolicōny szkryft miynkich spōłgłosek. Jednak wiynkszość Ślōnzŏkōw niy chce używać tego szrajbōnku, pōniywŏż niy chcōm czeskich „háčkōw” nad literami.
Abecadło
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Ślōnske abecadło we wersyji fōnetycznyj ôparte je na łacińskim abecadle. Abecadło skłŏdŏ sie ze 32 buchsztabōw:
A a | B b | C c | Ć ć | Č č | D d | E e | F f |
G g | H h | I i | J j | K k | L l | M m | N n |
Ń ń | O o | P p | R r | Ř ř | S s | Ś ś | Š š |
T t | U u | Ů ů | W w | Y y | Z z | Ź ź | Ž ž |
We alfabecie fōnetycznym je jedna ekstra litera wzglyndym polskigo abecadła: ů. Zastympuje ôna polske ó (kere mŏ taki sōm klang [u]), ale mŏ tyż funkcyjõ inkszyj głoski - [o] - pōmiyndzy polskimi [u] a [ɔ] (kere brzmi jak miymiecke o w słowach: wohen, Kohl). Używanŏ je nojczyńścij przed literami m, n, ń, kaj we polskij gŏdce wystympuje ą. Bajszpil: mąka → můnka, robią → robjům.
Bajszpile tekstōw
[edytuj | edytuj zdrzōdło]„ | Jedńi ludźe mjeli jednam cůrkam, a ta cůrka chćaua mjeć kawalyra ze bany. No i tak śe znejdli dwa ty kawalyry. Uoba byli ze bany. Ale uůna byua bardzo wymyjślatou. Jednygo by byua chćaua ze tich dwůch. I tak powjedźaua. Jednymu byuo Jůzek, a jednymu Karlik. I přišeu dźiś wječůr Karlik, a tyn sům wječůr godźinam ńeskoři přišeu Jůzef, a jedyn uo drugim ńe wjedźou. A ti dźouše byuo Kajśka. I kej přišeu tyn Karlik na ty zoulyty, ta Kajśka mu padaua: »Karličku, ejźli to učyńiš, co jou bydam chćaua, to byńdźeš můj«. A Karlik powjedźou: »ńech jest, co chce, jou wšystko zrobjam« (Uynžce). | ” |
„ | Antek i Francek robjyli u dwůch śoduoeúkůw i ńy mjeli co jejś. I smůwjyli se, iže tyn jedyn śoduoeúk moeu na gůře uořechi, a tyn drugi moeu we chlywiku wjepřka. I smůwjyli se tak, iže jedyn půdźe po tygo wjepřka, a drugi po uořechi, a we zwůńicy we kojśćele śe zyjńdům. Francek nabroeu worek uořechůw i čekoeu we kojśćele na Antka, a Antka zuapoeu śoduoeúk na wjepřku. Francek čekoeu we tyj kojśćele na Antka i tam přebjyroeu ty uořechi. Rano uo pjůntyj šeu kojśćelny zwůnić jučšńam i suyšou tam šuščeć. I šeu dů dům i powjedźöu kobjyće, iže tam ńe idźe iś, bo tam kojśćůma řańźi (Kjyrpjyń). | ” |