Bjyg maratůński
 |
Tyn artikel ńy bůł jeszcze sprawdzůny we poprawnośći zapisowańo Steuerowům uortografijům a gramatycznyj. Jeli zdo Ći śe, co je to fest do porzůndku narychtowany artikel, symńij tyn muster. Tyn artikel niy bōł jeszcze sprawdzōny we poprawności zapisowaniŏ Ślabikŏrzowym szrajbōnkym a gramatycznyj. Jeli zdŏ Ci sie, co je to fest do porzōndku narychtowany artikel, symnij tyn muster. |
Bjyg maratůński to je bjyg na dystanśe 42 kilomyjtrůw a 195 myjtrůw. Jygo mjano pochodźi uod mjasta Maraton we Grecyje, s kerygo podug powjarki grecki posuańec Filipiades po wygranej bez Grekůw bitwje s Persůma zalećou durś bjygem do Atyn, coby doć znać Atyńčykům uo zwyćynstwje a tyž uo tym, co kludźi śe ku ńim persko flota. Historyjo ta rozpropagowou we XIX wjeku brytyjski poeta Robert Browning, a za nomowům Michela Bréala, francuskigo filolůga, Pierre de Coubertin wuůnčyu bjyg dugodystansowy na dystans kej s Maratůnu do Atyn do programu pjyršych nowožytnych Igřisk Uolimpijskich. Na pjyršych Igřiskach do pokonańo buů dystans 40 km, ńimo iže s Maratůnu do Atyn je 37 km. We 1908 na Igřiskach we Lůndyńe dystans zwjynkšůno do 42,185 km takim kńifym, co přesuńynto meta tam kaj śedźoua krůlowa brytyjsko. Tradycyjńy uod uůnygo času je rozgrywany na takim dystanśe, a bjyg chopůw kůńčy koždo Uolimpjada. Bjyg babůw doćepano do průgramu Igřisk we 1984 we Los Angeles.
Bjygu maratůńskigo ńy rozgrywo śe yno na Uolimpjadach, fest popularne sům rozgrywane uod kůńca XIXstolećo masowe bjygi ulične, s kerych nojwjynkšy je tyn we Nowym Jorku.
Bjyg maratůński mo wuasno federacyjo športowo - AIMS (Śwjatowo Federacyjo Bjygůw Maratůńskich).