Grzeszny żywot Franciszka Buły

Grzeszny żywot Franciszka Buły (przekłŏd z pol: Grzyszny żywot Franciszka Buły) – polski film we reżyseryji Janusza Kidawy, zryalizowany we 1980 roku, we kerym twōrca prōbuje utrwalić we fabularnej fikcyje kulturã Ślōnska^[1].

Akcyjŏ filmu

Film ôsprawiŏ ô losach miyszkańcōw Gōrnego Ślōnska w ôkresie dwudzistoleciŏ miyndzywojynnego. Przedstawia realia tamtych lŏt – tajlōng Gōrnego Ślōnska polsko-miymieckõ granicōm, niyprzileżytości gōrnoślōnskich grubiŏrzy, sztrejki i ekōnōmicznŏ kryza. Tytułowy bohatyr, Franciszek Buła, skirz panujōncyj we familiji biydy, po śmierci fatra majōnc 15 lŏt powzimŏ robotã we grubie. Tam styka sie z kōmunistycznym agitatorem, a zaproszōny bez niego na tref z delegatem z Warszawy, je heresztowany za ferajny z kōmunistami i ôbskarżynie ô raub. Trefiŏ do wiynziyniŏ, we miyndzyczasie umiyrŏ jego matka. Po wyjściu z wiynziyniŏ zajmuje sie przemytem, niylegalnym wydobyciym wōnglŏ z biedaszybōw, we kōńcu uzdŏwŏ ôstać elwrem – czōnkym grup wandrownych artystōw (połōnczyniŏ cyrkusu, kabaretu i miastowyj kapeli), utrzimujōncych sie z dŏwkōw za wystympy we gōrnoślōnskich miastach. We ôbliczności zbliżajōncyj sie wojaczki grupa Franciszka Buły uzdŏwŏ przeznaczyć zarobiōne pijōndze na sprŏwōnek maszinowyj gywery dlŏ polskij armije. We ôstatnim geście protestu Franciszek i jego kamraci pulajōm na witajōnce Miymcōw graniczne hasło.

Ryalizacyjŏ

We filmie wystōmpiyło mocka naturszczykōw, a dialogi we cołkości kludzōne sōm po ślōnsku. Nagrŏwany bōł we Chorzowie a Świyntochłowicach (Chropaczowie). We Czechosłowacyje bōł wydany pod mianym Hříšný život Františka Buly, we SSSR pod mianym Грешное житие Франтишека Булы, a we Madziarach pod mianym Bünös életem^[2].