Nowo Gwinyjo: Porōwnanie wersyji
m Bot dodowo: fo:Ný Guinea |
HerculeBot (dyskusyjŏ | wkłŏd) m Bot dodowo: cy, gd, hi, nn; zmiany kosmetyczne |
||
| Linijŏ 1: | Linijŏ 1: | ||
{{ort}} |
{{ort}} |
||
[[ |
[[Plik:LocationNewGuinea.png|thumb|250px|right|Pouožyńe Nowyj Gwinyje na karće]] |
||
[[ |
[[Plik:New Guinea.png|thumb|250px|right|Karta Nowyj Gwinyje]] |
||
'''Nowo Gwinyjo''' ([[angelsko godka|ang.]] ''New Guinea'', [[indůnezyjsko godka|indůnez.]] ''Irian'') to je [[wyspa]] we zachodńij tajli [[Uocean Spokojny|Uoceanu Spokojnygo]], we [[Mylanezyjo|Mylanezyje]], drugo podug placu na Źymje (po [[Grynlandyjo|Grynlandyje]]). Zajmuje 786 000 km² placu a půmjyškuje ja ůng. 9 mln. ludźi. Pode wzglyndym polityčnym je roztajlowano mjyndzy [[Indůnezyjo]] (zachodńo tajla) a [[Papua-Nowo Gwinyjo]] (wschodńo tajla). Uod [[Australijo (kůntynynt)|Australije]] je uoddźelůno na pouedńu bez [[Ćyśńina Torresa]]. Uod zachodu sůmśaduje s [[Archipelag Malajski|Archipelagym Malajskim]], uod wschodu - s [[Archipelag Bismarcka|Archipelagym Bismarcka]] a [[Wyspy Salůmůna|Wyspůma Salůmůna]]. |
'''Nowo Gwinyjo''' ([[angelsko godka|ang.]] ''New Guinea'', [[indůnezyjsko godka|indůnez.]] ''Irian'') to je [[wyspa]] we zachodńij tajli [[Uocean Spokojny|Uoceanu Spokojnygo]], we [[Mylanezyjo|Mylanezyje]], drugo podug placu na Źymje (po [[Grynlandyjo|Grynlandyje]]). Zajmuje 786 000 km² placu a půmjyškuje ja ůng. 9 mln. ludźi. Pode wzglyndym polityčnym je roztajlowano mjyndzy [[Indůnezyjo]] (zachodńo tajla) a [[Papua-Nowo Gwinyjo]] (wschodńo tajla). Uod [[Australijo (kůntynynt)|Australije]] je uoddźelůno na pouedńu bez [[Ćyśńina Torresa]]. Uod zachodu sůmśaduje s [[Archipelag Malajski|Archipelagym Malajskim]], uod wschodu - s [[Archipelag Bismarcka|Archipelagym Bismarcka]] a [[Wyspy Salůmůna|Wyspůma Salůmůna]]. |
||
| Linijŏ 21: | Linijŏ 21: | ||
[[ca:Nova Guinea]] |
[[ca:Nova Guinea]] |
||
[[cs:Nová Guinea]] |
[[cs:Nová Guinea]] |
||
[[cy:Guinea Newydd]] |
|||
[[da:Ny Guinea]] |
[[da:Ny Guinea]] |
||
[[de:Neuguinea]] |
[[de:Neuguinea]] |
||
| Linijŏ 33: | Linijŏ 34: | ||
[[fr:Nouvelle-Guinée]] |
[[fr:Nouvelle-Guinée]] |
||
[[fy:Nij-Guinee]] |
[[fy:Nij-Guinee]] |
||
[[gd:Gini-Nuadh]] |
|||
[[gl:Illa de Nova Guinea]] |
[[gl:Illa de Nova Guinea]] |
||
[[he:גינאה החדשה]] |
[[he:גינאה החדשה]] |
||
[[hi:नया गिनी]] |
|||
[[hr:Nova Gvineja]] |
[[hr:Nova Gvineja]] |
||
[[id:Pulau Irian]] |
[[id:Pulau Irian]] |
||
| Linijŏ 47: | Linijŏ 50: | ||
[[lv:Jaungvineja]] |
[[lv:Jaungvineja]] |
||
[[nl:Nieuw-Guinea]] |
[[nl:Nieuw-Guinea]] |
||
[[nn:Ny-Guinea]] |
|||
[[no:Ny-Guinea]] |
[[no:Ny-Guinea]] |
||
[[pam:New Guinea]] |
[[pam:New Guinea]] |
||
Wersyjŏ ze dnia 22:40, 3 wrz 2009
 |
Tyn artikel ńy bůł jeszcze sprawdzůny we poprawnośći zapisowańo Steuerowům uortografijům a gramatycznyj. Jeli zdo Ći śe, co je to fest do porzůndku narychtowany artikel, symńij tyn muster. Tyn artikel niy bōł jeszcze sprawdzōny we poprawności zapisowaniŏ Ślabikŏrzowym szrajbōnkym a gramatycznyj. Jeli zdŏ Ci sie, co je to fest do porzōndku narychtowany artikel, symnij tyn muster. |
Nowo Gwinyjo (ang. New Guinea, indůnez. Irian) to je wyspa we zachodńij tajli Uoceanu Spokojnygo, we Mylanezyje, drugo podug placu na Źymje (po Grynlandyje). Zajmuje 786 000 km² placu a půmjyškuje ja ůng. 9 mln. ludźi. Pode wzglyndym polityčnym je roztajlowano mjyndzy Indůnezyjo (zachodńo tajla) a Papua-Nowo Gwinyjo (wschodńo tajla). Uod Australije je uoddźelůno na pouedńu bez Ćyśńina Torresa. Uod zachodu sůmśaduje s Archipelagym Malajskim, uod wschodu - s Archipelagym Bismarcka a Wyspůma Salůmůna.
Na pouedńu wyspy je ńiźina s bažouůma, teryn wznośi śe ku cyntrum wyspy, kaj je pora pasmůw gůrskich, s nojwyžšymi ščytůma wysokimi na 5000 m n.p.m. Guůwne řyki: Fly, Sepik a Mamberamo. Ze surowcůw wystympuje sam ropa naftowo a zuoto. Wjynkšość ludnośći to Papuasy.
Lo Ojropejčykůw wyspa uodkryu Portůgalčyk Jorge de Meneses we 1526 roku. We XIX wjeku wyspa potajlowano mjyndzy Ńiderlandy, Ńymcy a Wjelgo Brytańijo. Uod 1905 tajla brytyjsko přelozua pod admińistarcyjo Australije. Tajla mjymjecko zostoua po I wojńe śwjatowyj překazano Australije kej terytorjům mandatowe, a uod 1945 - terytorjům powjerńiče. We 1949 Australijo skuplowoua oubje tajle we Terytorjum Papui a Nowyj Gwinyje, kere istńouo do 1975 roka, we kerym uoguošůno ńypodleguość Papui-Nowyj Gwinyje. Uo tajla zachodńo wadźiuy śe Ńiderlandy s Indůnezyjům bez lata 1949-1963, na kůńec we 1963 roku přiuůnčůno ja ku Indůnezyje kej Irjan Zachodńi.
Gospodarka je sam uoparto guůwńy na prymitywnym bauerstwje, ńywjelge wydobyće zuota, mjydźi, střybua a inkšych. Wyspa je fest licho surbańizowano a ńywjela je sam drogůw.