Używacz:Adonizy/Studyncke Radyjŏ Żak Politechniki Łódzkiej

Studenckie Radio "Żak" Politechniki Łodziy - nojstarszo koncesyjowana akademicko rozglōndka radiowego w Polsce, nadajōnca na terynie Łodzi i w okolicach. Sygnał stacyje może być ôdbierany na ultrakrōcowych falach (88,8 MHz) i tyż bez Internet. Koncesyjōnym nadawczym programu je Politechnik Łódź. Radio "Żak" je człōnkiem grupy Polskich Rozgłosōw Akademickich.

logo radyja

Zaczōntki „Żaka” za studynckigo radiowęzła Politechniki Łódzkiej siōngajōm 18 mŏja 1959. Ôd roboty w „Żaku” fachowõ karierã dziennikarską zaczynali m.in.: Wiktor Skrzydłowski, Andrzej Papajak, Adam Kołaciński, Marek Niedźwiecki, Janusz Deblessem, Janusz Graczyk, Tomasz Podwysocki, Marcin Uwijōnka i Łukasz Walewski.

Taśmoteka Radyja Żak je jednym z nojsrogszych archiwōw śpiywki studynckij i turystycznyj w Polsce.

Siydziba rozgłośni przi al. Politechniki 7 w Łodzi

Działalność

„Żak” mŏ natura niekomercyjny. Działalność radyja je financyrowanŏ i spiyranŏ bez Politechnikã Łódzką, dziynki czymu rozgłośnia je doimyntnie swobodnŏ ôd ryklam. Robota w Studynckim Radyju „Żak” mŏ w cołkości natura wolontariatu. Prŏcowniki niy muszōm być sztudyntami żŏdnyj uczelnie. Żŏdyn z prŏcownikōw radyja niy pobiyrŏ geltaku za swojã robotã.

Muzyka na antynie „Żaka” to, ôd zaczōntku jego działalności, szyroko pojyntŏ muzyka alternatywnŏ. W programach rannych i popołudniowych jak tyż w dniowym paśmie muzycznym idzie usłyszeć m.in. brit pop, indie rock, folk, reggae, ska i punk rock, w wieczornych audycyjach autōrskich ukazujōm sie tyż metal, blues, rock progresywny, IDM, ambient, noise, awangarda, śpiywka studynckŏ i turystycznŏ, a tyż muzyka filmowŏ jak tyż terŏźnŏ. „Żak” nadŏwŏ/nadŏwŏ tyż audycyje publicystyczne, skerowane przede wszyjskim do ludzi modych, zaôbycz sztudyntōw.

Ôkrōm nadŏwaniŏ całodobowego programu sztela zajmuje sie ôrganizacyjōm i nagłaśnianiem kōncertōw. Niykere z nich, kameralne – z udziałym pŏrudziesiyńciu wytypowanych uczestnikōw w naturze widownie – ôdbywajōm sie we sztudiiu Radyja i sōm ymitowane na żywo. „Żak” współorganizuje tyż takigo fajru jak Ôgōlnopolski Studyncki Kuklōng Śpiywki Turystycznyj „Yapa”, kōncert „W gōrach je wszyjsko co przajã”, kōncerty inaugurujące rok akadymicki i mocka inkszych. W paździyrniku 2007 roku ôdbyła sie tyż piyrszŏ edycyjŏ „Żak Festiwalu”, kilkudniowego raje fajrōw artystycznych zôrganizowanego bez rozgłośnię.

Radyjŏ „Żak” posiadŏ dwa sztudia nagraniowe jak tyż zalã koncertową

Władze

Nojwyższy ôrgan Radyja „Żak” ta grōmada walne prŏcownikōw, a po nim kolegium redakcyjne. Walne grōmada prŏcownikōw i kandydŏtōw zwoływane je co sztwierćrok bez redachtora przodnigo. Prŏcowniki bydōncy sztudyntami Politechniki Łódzkiej mogōm welować na nim we sprawach „Żaka”. Ôkrōm tego kożdy prŏcownik – tyż bydōncy z inkszyj uczelnie aniżeli Politechnika Łódzka (to znaczy niemający prawa welowaniŏ) – jak tyż kożdy kandydŏt może na grōmadzie walnym przedstawić swōj swobodny antrag jak tyż brać udzioł w dyskusyjach. Kolegium redakcyjne powzimŏ za to terŏźne decyzyje we sprawach działalności radyja. W skłŏd kolegium wchodzi redachtōr przodni i jego zastympnika do spraw: programowych, technicznych, muzycznych, informacyje i prōmocyje radyja.

Historyjŏ

Studyncke Radyjŏ „Żak” Politechniki Łódzkiej napoczło swojã działalność snŏdź 18 mŏja 1959Było ôwdy ôrganym Zrzeszenia Sztudyntōw Polskich[6]. Siydziba rozgłośni mieściyła sie w III Dōmu Sztudynta na terynie Ôsiedla Akadymickigo Politechniki Łódzkiej. Nadŏwała ôwdy w systymie radiowęzłowym, swym zasiyngym przi ôbyjmowaniu przōdzi ino III Dōm Studyncki – ôwdy kożdy akadymik mioł swoje włŏsne sztudio radiowęzłowe.

Lata 60.

Jednym z piyrszych prŏcownikōw radyja bōł Stanisław Żak, jednak to niy ôd jego miana je miano radyja. Bōł ôn redachtorym tego radiowęzła w 1963 roku. Radyjŏ Żak zajmowało przōdzi jedyn izba. W umywalni zôrganizowano było spikerkę z mikrofōnym, zasłōnianōm dekōm, nad kerym wisiała czyrwōnŏ blyndka z szkryftym „ciszyna”. Amplifikatornię urzōndzōno było w niywielgim pōmieścić, w kerym zgrōmadzōno było sprzynt radyjowy – miyndzy inkszymi barzo moderny jak na owe czasy mikser z trzyma potencjometrami (w tym jednym niyczynnym). W spikerce siedziało sie na krōbie, przikrytym dlŏ wytłumienia dyktą.

W 1965 prziłōnczōno było radiowęzły z I i II DS a rok niyskorzij zecalōno było tyż radiowęzły ôstanych burs stojōncych przi al. Politechniki. W tyn knif Radyjŏ Żak ôbjōnło swojim zasiyngym cołke Ôsiedle Akadymicke Politechniki Łódzkiej[6]. Dostało tyż miano Sztudio Radyjowe „Żak”. Siydzibã przeniesiōno było do nowych pōmieszczyń z jednym sztudiym[6]. Nowe sztudio nazywano było „paryzolym”. W 1966 roku tyż sztudynciŏ własnoręcznie wykōnali piyrszy stōł mikserski Radyja Żak.

Z chwilōm połōnczyniŏ wszyjskich radiowęzłów Sztudio Radyjowe „Żak” stało sie wŏżnym ôstrzodkym przekŏzu dlŏ bez dwōch tysiyncy miyszkańcōw ôsiedla akadymickigo. Program bōł zróżnicowany i zawiyroł: kōncerty winszōw, dyskusyje, reportaże, audycyje muzyczne, szportowe, kulturalne i literacke. Były tyż wyróżnienia i nadgrody za dziennikarską robotã. „Żak” bōł enklawą kultury studynckij i przi ôperowaniu wicym, satyrōm i podtekstem przekazowoł treści, kere w ôgōlnym ôbiegu były ôbjynte cynzurōm.

Lata 70.

Lata 70. XX w. to złote stolecie w działalności radyja, kere miało ôwdy (1970-72) rekordową numer 102 spōłprŏcownikōw. W tym czasie ukŏzały sie tyż legitymacyje Sztudia Radyjowego „Żak”. Piyrszõ legitymacyjõ z numerym 2 dostoł Henryk Fliga, kery karierã w „Żaku” napoczōn 1 stycznia 1970. Markowi Niedźwieckiemu przipadła w udziale legitymacyjŏ z numerym 8. Ôstoł ôn przijynty do Żaka w listopadzie 1973. 2 paździyrnika 1975 roku po rŏz piyrszy pokludziōł „Studyncki Wykŏz Przebojów”.

W 1974 radiowęzeł zmiyniōł swōj miano na Studyncke Radyjŏ „Żak”. W tym samym roku zôrganizowano było tyż piyrszõ edycyjõ Ôgōlnopolskigo Studynckigo Kuklōngu Śpiywki Turystycznyj „Yapa”, kerego „Żak” już tedy bōł współorganizatorem. Poza „Yapą” radiowcy włōnczali sie tyż w rychtowanie inkszych fajrōw kulturalnych na Ôsiedlu Politechniki Łódzkiej: Juwenaliów, kōncertōw, akcyje „Sztudynciŏ Dziyciōm”, Kuklōngu Twōrczości Sztudyntōw „Morda”, Kuklōngu Śpiywki Kabaretowej „Apsik” i mocka inkszych. Do szkolyń ôrganizowanych w zaczōntkowych latach działalności Radyja doszły spōlne wilije, sylwestry, wyjŏzdy wypoczynkowe na rejsy, w gōrze. Tradycyjōm sōm tyż zloty wszyjskich Żakowców ôrganizowane co piyńć lŏt.

Lata 80.

21 stycznia 1981 napoczōn sie na Politechnice Łódzkiej sztrejk okupacyjny. Studyncke Radyjŏ „Żak” stało sie ôwdy politechnicznym cyntrum informacyje ô Uniwerzytecie Łódzkim, w kerym ôdbywały sie ôsprŏwki z przedstŏwicielami rządu. To w „Żaku” powstoła widzianŏ w czasie sztrejk łódzkiego śpiywka „Gōrski, Gōrski, miyły bracie” napisanŏ bez Tomasza Podwysockiego (tamtyjszego Przodnigo „Żaka”), Włodzimierza Polisa, Tomasza Plicha i inkszych awisŏrzy radyja, a wykōnowanŏ bez Olka Grotowskiego.

13 grudnia 1981 na terynie cołkij Polskij Rzeczypospolitej Chopskij wkludzōny ôstoł stan wojynny. Zawieszōno było zajyńciŏ we szkołach i na uczelniach wyższych. Zawrzano było tyż działalność wszelich rozgłośni akadymickich. Z wiynksza cufalōw ôdbywało sie to dości brutalnie, ze szkodōm dlŏ zawartości taśmotek radiowęzłów. Żakowcy – ôstrzeżyni bez zaprzyjaźnione rozgłośnie – zdōnżyli spotrzebować podpodłogowe szpary i prōżne przestrzyństwa głośnikōw do ôcalyniŏ mocka dokumentalnych materyji.

Znowić działalności radyja niy obyło sie bez niyprzileżytości. „Żakowi” ôstoł przidzielōny bez władza patrōn, kery mioł nadzorować merytorycznõ zawartość audycyje. Powołano było tyż Doradã Programową, kerŏ ôdegrŏwała rolã cenzora[6]. Skirz chybie ugody z #władza Politechniki Łódzkiej, 29 stycznia 1986 prŏcowniki radiowęzła uzdali sie zawiesić jego działalność. Jeji znowić prziszło po ôsiōngniyńciu kōmprōmisu z #władza uczelnie w marcu 1986.

Lata 80. ôbfitowały w nadgrodzie przywożone z roztōmajtyj zorty kōnkursōw i gełd. W dōmynie reportażu radiowcy „Żaka” dostali m.in. I plac w Toruniu dlŏ Adama Kołacińskiego i Tomasza Ciecieręgi za reportaż ô Apluzinowyj Alternatywie pt. „Zomo nikej niy zawodzi”. W dōmynie audycyji poetyckich na kōnkursie „Przestwór” w Szczecinie prziznano było I plac Bogusławowi Potońcowi za jednoaktówkę „Co? Kaj?” i III za „Rozprŏwka bez tytułu” Marioli Andrzejczak, za to Jacek Mikołajczyk i Tomasz Plich dostali nadgrody za felietony. Marek Sztandera dwukrotnie, rok po roku, w Wrocławiu zdobywoł druge nadgrody za audycyje muzyczne „Kadry rocka” i „Małe je piykne”.

Program poczynoł sie tedy ô godzinie 22:00 – kōńczōł po pōłnocach abo ô godz. 01:00, ale trefiały sie liczne cufale jego przedużaniŏ. Kejś sprano było rekord 125 godzin – kożdy telefōn suchŏcza przedużoł program ô 15 minut.

Lata 90. i niyskorzij

Sztela przetrwała pōmiany polityczne, kere dokōnały sie w Polsce po 1989. Mocka z tamtyjszych ôrganizacyji studynckich zmiyniało politykã, komercjalizowało sie i ustŏwało być. „Żak” – miyndzy inkszymi dziynki podporze Politechniki Łódzkiej – mōg zachować pierwotnõ formã.

1 paździyrnika 1996 Studyncke Radyjŏ „Żak” napoczło ymisyjõ na frekwyncyji 88,8 MHz. Przōdzi z cztero- abo sześciogodzinnym programym, przi zwiynkszaniu stopniowo numer godzin do cołkigo dnia, co prziszło 1 paździyrnika 2005.

Ôdbiōr

Studyncke radyjŏ Żak nadŏwŏ/nadŏwŏ analogowo na welach UKF, zasiyngym ôbyjmuje cołkõ Łōdź, a tyż pŏrã miast ościennych. Nadŏwŏ/Nadŏwŏ tyż w Internecie.

Lokalizacyjŏ nadajnika	Frekwyncyjŏ	Moc nadajnika(ERP)	Polaryzacyjŏ
Łōdź, VII Dōm Sztudynta PŁ	88,8 MHz	0,4 kW	piōnowŏ

Pōnadto sztelã idzie ôdbiyrać w łódzkiej necu telewizyje kablowej Toya na frekwyncyji 89,2 MHz jak tyż w łódzkiej necu telewizyje kablowej RET-SAT1 na frekwyncyji 88,35 MHz.

Bibliografijŏ

• Spotrzebowano było tekst „40 lŏt #minōńć…” (reportaż Marioli Andrzejczak napisany w 1999 na ôkoliczność 40. gyburstagu „Żaka”), a tyż informacyje ze zajty internetowyj radyja za sztamōm autorōw.

Powroza zewnyntrzne

• Studyncke Radyjŏ „Żak” – zajta ôficjalnŏ
• Studyncke Radyjŏ „Żak” – starŏ zajta ôficjalnŏ