Edward Gierek
 |
Tyn artykuł je maszinowo przełożōny na ślōnskõ gŏdkã i mogōm w nim być felery gramatyczne abo niydorōbki. Jeźli widzisz felery, to pōmōż nōm je w nim sprawić podle prawideł ślabikŏrza. Jeźli we artykule niy ma felerōw, to ściōng z niego tyn muster. |
| Edward Gierek | |
.png)
| |
| Data rodzyńo | 6 stycznia 1913 Porōmbka, ôwdy Rusyjo, terozki Polsko |
| Data śmjyrći | 29 lipca 2001 Cieszyn, Polsko |
| Uobywatylstwo | polske |
| Norodowość | polsko |
| Fach | polityk, robotnik |
| Małżyństwo ze | Stanisława Gierek |
| Dźecka | 3 |
 Galeryjo uobrozkůw we Wikimedia Commons
| |
Edward Gierek (ur. 6 stycznia 1913 w Porōmbka, terozki Sosnowiec, zm. 29 lipca 2001 w Cieszynie) - polski polityk kōmunistyczny. W latach 1970-1980 I sekretorz Polskij Zjednoczōnyj Partyje Robotniczyj.
Pochodziōł z biydnyj polskij familije z Zogłymbio. Po stracie fatra przebywoł z matkōm na ymigracyje we Francyji, kaj zaangażyrowoł sie w ruch robotniczy i powzimoł sie roztōmajtych robōt, jak tyż nauczōł sie biygle godać po francusku. W 1934 za działalność kōmunistycznõ i ôrganizowanie sztrejkōw musioł wrōcić sie do Polski, kaj po ôdbyciu dwaletnigo dinstu przi wojsku wyjechoł do Belgije robić za grubiorz. Fungowoł w belgijskij partyje kōmunistycznyj jak tyż w ruchu ôporu. Do Polski wrōcił w 1948 r. i przistōmpiōł do PPR, a potym do PZPR. W latach 1952-1980 bōł deputyrowanym na Syjm PRL. Ôd 1954 przinŏleżoł do Kōmitetu Cyntralnego PZPR, a trzi lata niyskorzij ôstoł I sekretorzym KW w Katowicach. Po trefiyniach grudniowych w 1970 r. zastōmpiōł Władysława Gomułka na szteli I sekretorza KC PZPR.
W piyrszych latach swojich regyrōnkōw Gierek załagodził napiętą sytuacyjõ w kraju, jak tyż sprawiōł gibki rozrost ekōnōmiczny Polski. W rōmach propagandy sukcesu media państwowe starały sie prōmować jego działalność, ôsobliwie bez podkryślanie poprawã warōnkōw żywobyciowych ôbywatelōw, rozrostu bauerstwa i industryje a tyż budowy pōmiyszkań. Chociŏż wkludzōno było poprowka do kōnstytucyje zaznaczajōnco "wieczne kamractwo z SSSR", polityka zagraniczno Polski swrōciyła sie znacznie ku Zachodowi. Inwestycyje epoki Gierka miały swoja podstawa financowo w zachodnich borgach. W 1975 doszło jednak do załōmanio ekōnōmicznego, kere prziszło skirz ôgraniczynio eksportu. Krōm iże durch propagowano sukcesy Gierka, w 1976 doszło do reglamyntacyje moc tŏwarōw, kere ôdtōnd szło kupić ino ze pōmocōm kartek. W czyrwniu tego roku prziszła podwyżka cyn, co wywołała protesty, kerych nastympstwym było podpalenie budōnku radōmskigo kōmitetu wojewōdzkigo partyje. W niyskorniyjszych latach regyrōnkōw Gierka znacznie rozwinyła sie działalność ôpozycyje, m.in. powstoł Kōmitet Ôbrōny Robotnikōw jak tyż Solidarność. Sztrejki w lecie 1980 r. dokludziyły do zawarcia ugōd sierpniowych. Skirz tych trefiyń Gierek straciōł sztela i ôstoł zastōmpiōny bez Stanisława Kania. Po wkludzyniu stanu wojynnego w grudniu 1981 ôstoł wyciepniynty z partyje jak tyż internowany. Ôdebrano było mu tyż polsko pynzyjo, bez co utrzimowoł sie z pynzyje za ôkres roboty w Belgiji i Francyji. Ôd tamtyj poryje Gierek niy angażyrowoł sie w polityka. W ôstatnich latach życio miyszkoł w Ustrōniu i ciyrpioł na pylica, keryj zaczōntki miały plac jeszcze przed wojnōm. Umrził w 2001.