Pōdź kaj inhalt

Niutōn

Ze Wikipedia
niutōn [N]
Ukłŏd SI
Wymiar
Jednostka siyły, ciynżaru, ciśniyńciŏ
Typowe symbole srogości F, Q, P, N, T
we jednostkach SI
we jednostkach CGS
Zdrzōdło miana Isaac Newton

niutōnjednotka siyły we układzie SI (jednostka pochodnŏ układu SI), ôznaczanŏ N.

1 N to siyła, z jakōm trzeba fungować na ciało ô masie 1 kg, coby dać mu przispiyszynie rōwne 1 m/s²

Miano niutōn upamiyntniŏ angelskigo uczōnego Isaaca Newtona.

  • 1 N to siyła, z jakõ ziymskŏ grawitacyjŏ wpływŏ na ciało ô masie kole 10/98 kg ≈ 102 g (bp. małe jabko).
  • Na powiyrchni Ziymie na ciało ô masie 1 kg działŏ siyła skerowanŏ w dōł ô wercie kole 9,81 N (to znaczy 1 kgf[1]. We inżynieryji i w dziynnym życiu czynsto używŏ sie przibliżyniŏ:
9,81 N = 1 kgf ≈ 10 N.
  • Dekaniutōn (daN) = 10 N je używany do ôkryślyniŏ wytrzimałości bp. sznōr jako przibliżynie 1 kgf.
  • Siyła prziciōnganiŏ Ziymie, co funguje na czowieka ô masie 75 kg wynosi kole 736 N.

Wielokrotności i podwielokrotności jednostki (porubiōne sōm nojczyńścij używane):

Wielokrotności Podwielokrotności
Mnożnik Miano Symbol Mnożnik Miano Symbol
100 niutōn N      
101 dekaniutōn daN 10−1 decyniutōn dN
102 hektoniutōn hN 10−2 centyniutōn cN
103 kiloniutōn kN 10−3 miliniutōn mN
106 meganiutōn MN 10−6 mikroniutōn µN
109 giganiutōn GN 10−9 nanoniutōn nN
1012 teraniutōn TN 10−12 pikoniutōn pn
1015 petaniutōn PN 10−15 femtoniutōn fN
1018 eksaniutōn EN 10−18 attoniutōn aN
1021 zettaniutōn ZN 10−21 zeptoniutōn zN
1024 jottaniutōn YN 10−24 joktoniutōn yN

Ôbejzdrzij tyż

[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Przipisy

  1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 15 lutego 2005 r. w sprawie jednolitości miar i dokładności pomiarów związanych z obronnością i bezpieczeństwem państwa, Dz.U. z 2005 r. nr 37, poz. 328, zmn. Dz.U. z 2005 r. nr 66, poz. 581 i Dz.U. z 2007 r. nr 90, poz. 597