Bliski Weschōd

Bliski Weschōd (arab. الشرق الأوسط, hebr. המזרח התיכון, per. Xâvar-e Miyâne) to je regiōn geograficzny leżōncy na styku Azyje, Ojropy i Afryki.

Geografijŏ[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Ôbyjmuje ôn zaôbycz państwa położōne we połedniowo-zachodnij Azyji. Nojczyńścij do krŏjōw Bliskigo Weschodu zaliczŏ sie: Saudyjskõ Arabijõ, Bahrajn, Cypr, Egipt, Irak, Iran, Izrael z Palestynōm, Jymyn, Jordanijõ, Katar, Kuwejt, Liban, Ōman, Syryjõ, Turcyjõ i Zjednoczōne Ymiraty Arabske. W sumie zajmujōm ône wiyrchniã kol. 9,7 mln km² z wielościōm ludności wynoszōncõ 450 mln miyszkańcōw (2012).

Historyjŏ[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Bliski Weschōd je regiōnym, kaj snŏdź napoczły sie procesy przejściŏ ze paleolitu do neolitu. Regiōn tyn (Żyzny Pōłmiesiōnczek) je tyż kolybkōm wielgich cywilizacyji antycznych (Mezopotamijŏ, antyczny Egipt) jak tyż trzech wielgich religiji abrahamowych: judaizmu, krześcijōństwa i islamu. Bez blisko trzidzieści stoleci było to cyntrum antycznego świata.

Po I wojaczce światowyj na Bliskim Weschodzie ściyrały sie gyszefty Francyje i Wielgij Brytanije, po II wojaczce zaczły stopniowo tracić swoje wpływy na rzecz Zjednoczōnych Sztatōw.

Ekōnōmijŏ[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Bliski Weschōd je barzo wŏżnym regiōnym ekōnōmicznym, kaj kōncyntruje sie srogŏ tajla światowego wydobyciŏ petroleju. Pōnadto krojcujōm sie sam wŏżne miyndzynŏrodowe linie kōmunikacyje flugowyj i morskij (Kanał Sueski).

Linki zewnyntrzne[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Emiddle East – Portal ô krŏjach Bliskigo Weschodu