Fobos
.jpg)
| |
| Uodkryće | |
|---|---|
| Uodkrywca | Asaph Hall |
| Data uodkryćo | 18 sierpnia 1877 |
| Charakterystyka uorbity | |
| Strzedńe uoddalyńe uod postrzodka planety | 9 377,2 km |
| Mimostrzůd | 0,0151 |
| Perycentrum | 9 235,6 km |
| Apocentrum | 9 518,8 km |
| Uokres uobjygu | 0,31891023 d |
| Uobwůd uorbity | 58 915 km |
| Gibkość uorbitalno | 2,138 km/s |
| Nachylyńe orbity | 26,04° (ku ekliptyce)1,093° (ku puaszczyzńy růwńika Marsa) |
| Je naturalnym satelitům | Marsa |
| Charakterystyka fizyczno | |
| Klapńyńće | 0,31 - 0,12 |
| Wymjary | 26,8 × 21 × 18,4 km |
| Plac | ~6 100 km 2 |
| Uobjyntość | ~5 700 km3 |
| Masa | 1,072×1016 kg |
| Gynstość | 1,85 [1] |
| Gibkość ućeczki | 0,00113 km/s |
| Uokres zwyrtńyńo nauobkouo uośe |
synchrończny s uokresym uorbitalnym |
| Albedo | 0,071 |
| Temp. powjyrzchńe | ~233 |
.svg){kind=small}
Fobos (tyż: Phobos, gr. Φόβος – bojůnczka) to wjynkszy a bliższy s dwůch kśynžycůw Marsa. Je uůn we coukim Ůkuodźe Słůnecznym położony nojbliżyj planety, nauokoło kerej śe zwyrto. Fobos je planetojida przechwycůno bez Marsa.
Uodkrycie
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Uodkrywcům Fobosa je amerikański gwjoźdźorz Asaph Hall. Pjyrszy roz uostou uůn zaobserwowany 18 sierpnia 1877 we uobserwatorjum wojynnyj marynarki USA kole godźiny 9:14 UTC. Kapka dńi wcześnij (12 śyrpńo) Asaph Hall uodkrył tyż drugi kśynžyc Marsa, Deimosa.
Kśynžyc ten uostoł kńipśńynty bez sůndy:
- Mariner 9 (1971 r.),
- Viking 1 (1977 r.),
- Phobos 2 (1988 r.),
- Mars Global Surveyor (1998 a 2003 r.)
- Mars Express (uod 2004 r.).
Charakterystyka uorbity
[edytuj | edytuj zdrzōdło]
Průmjyń uorbity Fobosa je mjyńszy uod průmjyńa uorbity synchrońicznyj, co uoznaczo, aże zwyrto śe uůn gibćij kej Mars zwyrto śe nauobkoło uośi. Beztůż wschodźi na zachodńij strůńe marsjańskigo ńyba, gibko przemjeszczo śe po ńybje a po ůngyfer 4 godźinach a 15 minutach zachodźi na wschodńij strůńe ńyba. Uobecność Fobosa na ńybje trwo 11 godzin a 6 minut. Fobos je fest blisko powjyrzchńe planety (2,76 promienia Marsa). Beztůż ńy je uůn widoczny s powjyrzchńe planety s uobszarůw uo wspůłrzyndnej rubośći planetograficznej wyższyj kej 70,4°.
Bez bliskość Marsa Fobos ulegnie za jaki czas rozwalyńu. Śiły pływowe powodujům, aże průmjyń uorbity durś śe zmńiyjszo. Za 50 000 000 rokůw Fobos bydzie tak blisko Marsa, aże zleći abo zostańie rozerwany a złonaczům śe s ńygo ringi.
Auskuplůngi
[edytuj | edytuj zdrzōdło]- https://web.archive.org/web/20160311103259/http://www.polskieradio.pl/nauka/tags/artykul71308.html (we polskij godce)