Ôpolske wojewōdztwo

Ze Wikipedia
ISO 639 Icon szl.svg
 Ślabikŏrzowe abecadło
Tyn artikel je narychtowany we ślabikŏrzowym zŏpisie ślōnskij gŏdki. Coby sie przewiedzieć wiyncyj, wejzdrzij do artikla ô nim.
Ôpolske wojewōdztwo
Województwo opolskie
Opolskie logo.png
Wapyn {{{dopołniŏcz}}}
Fana
Wapyn Fana
Geografijŏ
Lokalizacyjŏ
Stolica Ôpole
Sroge miasta Kandrzin-Koźle, Nysa, Brzyg, Kluczborek, Prudnik
Zorta wojewōdztwo
Wiyrchnia 9 411,87 km²
Populacyjŏ
Wielość ludzi 980 771 (2020[1])
Tyngość zaludniyniŏ 370 ôs./km²
Gŏdka polskŏ
ślōnskŏ
niymieckŏ
Skłŏd nacyjny Polŏki: 81,64%
Ślōnzŏki: 10,49%
Niymce: 7,73%[2]
Administracyjŏ
Krŏj Flag of Poland.svg Polska
Tajlōng Krysy
• grodzke: 1
• ziymske: 11
Gminy
• miastowe: 3
• miastowo-dziedzińske: 33
• dziedzińske: 35
Nastōnie 1999
Wojewoda Sławomir Kłosowski (PiS)
Marszołek Andrzej Buła (PO)
Idyntyfikacyjŏ
ISO 3166-2 PL-16
NUTS PL52
Ôznaczynie aut O
Commons-logo.svg Galeryjŏ we Wikimedia Commons
Internetowŏ zajta

Ôpolske wojewōdztwo (pol. Województwo opolskie) to je jedne spostrzōd szesnŏstu wojewōdztw we Polsce, co powstoło we czasie administracyjnyj reformy we 1998 roku. Leży ôno na połedniu krŏju, przi granicy ze Czechami, we zachodnij tajli Gōrnego Ślōnska a weschodnij tajli Dolnego Ślōnska, a je nojmyńszym wojewōdztwym Polski. Ônego stolicōm je miasto Ôpole.

Gyszichta[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Wojewōdztwa 1975–1998 ze granicōm terŏźnego ôpolskigo

Ôpolske wojewōdztwo we ônego terŏźnyj formie powstoło we czasie reformy administracyjnego tajlōngu Polski we 1998 roku, co wkludzōne tedy bōło szesnŏście „srogich” wojewōdztw zamiast 49 „małych”, kere egzystowoły ôd 1975 roku. Zrobiōne bōło we wiynkszości ze dŏwnego ôpolskigo wojewōdztwa jak tyż ze tajli czynstochowskigo.

Przōdzij we kōncepcyji reformy mioło być ino dwanŏście wojewōdztw. Krōm tego, co je terŏźnie, do nowego ślōnskigo wojewōdztwa mioł przinŏleżeć Ôpolski Ślōnsk, na muster ślōnskigo wojewōdztwa, kere istnioło po II wojnie światowyj ôd 1945 do 1950. Antlich, wela protestōw ôd miyszkańcōw Ôpolskigo Ślōnska a lobbowaniŏ ôd społecznych ôrganizacyji, we tym politycznyj reprezyntacyje ôpolskij niymieckij myńszości, dokludziyły do uchowaniŏ ôsobnego ôpolskigo wojewōdztwa ze wiynkszościōm Gōrnego Ślōnska we nowym tajlōngu[3][4][5]. Terŏźnie, niykere ślōnske regiōnalne ôrganizacyje, durś wołajōm do zrobiyniŏ jednego a spōlnego gōrnoślōnskigo wojewōdztwa we historycznych granicach Gōrnego Ślōnska[6][7][8].

Geografijŏ[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Ôpolske wojewōdztwo mŏ wiyrchniã 9411,87 km². Ze populacyjōm kole 980 tys. je nojmyńszym pod wzglyndym wielości ludzi a wiyrchnie wojewōdztwym Polski. Ônego wiyrchnia stanowi 3% wiyrchnie Polski[9].

Administracyjny tajlōng[edytuj | edytuj zdrzōdło]

Ôpolske wojewōdztwo je potajlowane na 11 ziymskich krysōw a 1 grodzki krys (Ôpole).

Krys Stolica Wielość ludzi (2019) Wiyrchnia [km²]
POL powiat brzeski (województwo opolskie) COA.svg Brzyski krys Brzyg 89 804 875,96
POL powiat głubczycki COA.svg Gubczycki krys Gubczyce 45 552 672,63
POL powiat kędzierzyńsko-kozielski COA.svg Kandrzińsko-kozielski krys Kandrzin-Koźle 93 880 625,13
POL powiat kluczborski COA.svg Kluczborski krys Kluczborek 65 470 851,91
No coats of arms.svg Krapkowski krys Krapkowice 63 747 441,80
POL powiat namysłowski COA.svg Namysłowski krys Namysłōw 42 634 748,18
POL powiat nyski COA.svg Nyski krys Nysa 135 948 1223,88
POL powiat oleski COA.svg Ôleszki krys Ôleszno 64 239 973,38
POL powiat opolski COA.svg Ôpolski krys Ôpole 123 726 1534,30
POL powiat prudnicki COA.svg Prudnicki krys Prudnik 55 237 571,55
POL powiat strzelecki COA.svg Strzelecki krys Wielge Strzelce 74 300 744,27

Urbanizacyjŏ[edytuj | edytuj zdrzōdło]

We ôpolskim wojewōdztwie je 36 miast, w tym jedno na prawach krysu.

PN Wapyn Miasto Krys Populacyjŏ (2020) Wiyrchnia [km²] Tyngość zaludniyniŏ
1. POL Opole COA.svg Ôpole 128 012 148,88 860
2. POL Kędzierzyn-Koźle COA.svg Kandrzin-Koźle kandrzińsko-kozielski 60 383 123,71 488
3. POL Nysa COA.svg Nysa nyski 43 580 27,51 1584
4. POL Brzeg COA.svg Brzyg brzyski 35 491 14,61 2429
5. POL Kluczbork COA.svg Kluczborek kluczborski 23 396 12,35 1894
6. POL Prudnik COA.svg Prudnik prudnicki 20 887 20,50 1019
7. POL Strzelce Opolskie COA.svg Wielge Strzelce strzelecki 17 766 29,97 593
8. POL Namysłów COA.svg Namysłōw namysłowski 16 650 22,61 736
9. POL Krapkowice COA.svg Krapkowice krapkowski 16 105 21,01 767
10. POL Głuchołazy COA.svg Guchołazy nyski 13 435 6,83 1967
11. POL Głubczyce COA.svg Gubczyce gubczycki 12 468 12,54 994
12. POL Zdzieszowice COA.svg Ździyszowice krapkowski 11 370 12,35 921
13. POL Olesno COA.svg Ôleszno ôleszki 9374 15,08 622
14. POL Ozimek COA.svg Ôzimek ôpolski 8524 3,25 2623
15. POL Grodków COA.svg Grodkōw brzyski 8520 9,88 862
16. POL Praszka COA.svg Praszka ôleszki 7585 9,35 811
17. POL Paczków COA.svg Paczkōw nyski 7424 6,60 1125
18. POL Zawadzkie COA.svg Zawadzki strzelecki 7073 16,46 430
19. POL Gogolin COA.svg Gogolin krapkowski 6776 20,35 333
20. POL Otmuchów COA.svg Ôdmuchōw nyski 6506 27,82 234
21. POL Niemodlin COA.svg Niymodlin ôpolski 6265 13,11 478
22. POL Kietrz COA.svg Kietrz gubczycki 5914 18,74 316
23. POL Wołczyn COA.svg Wołczyn kluczborski 5852 7,47 783
24. POL Lewin Brzeski COA.svg Lewin brzyski 5728 11,64 492
25. POL Głogówek COA.svg Gogōwek prudnicki 5569 22,06 252
26. POL gmina Tułowice COA.svg Tułowice ôpolski 4022 9,23 436
27. POL Dobrodzień COA.svg Dobrodziyń ôleszki 3682 19,53 189
28. POL Byczyna COA.svg Byczyna kluczborski 3546 5,79 612
29. POL Kolonowskie COA.svg Kolōnowska strzelecki 3294 55,70 59
30. POL Baborów COA.svg Baborōw gubczycki 2903 11,86 245
31. POL Prószków COA.svg Prōszkōw ôpolski 2595 16,22 160
32. POL gmina Leśnica COA.svg Lyśnica strzelecki 2566 14,50 177
33. POL Gorzów Śląski COA.svg Gorzōw ôleszki 2454 18,54 132
34. POL Biała COA.svg Biołŏ prudnicki 2399 14,72 163
35. POL Korfantów COA.svg Fyrlōnd nyski 1783 10,23 174
36. POL Ujazd COA.svg Ujŏzd strzelecki 1735 14,76 118

Przipisy

  1. ↑ Województwo opolskie w liczbach (pol.). polskawliczbach.pl. [dostymp 2021-09-25].
  2. ↑ Struktura narodowo-etniczna 2011 (pol.). Główny Urząd Statystyczny. [dostymp 2021-09-25].
  3. ↑ Krzysztof Zyzik: Brońmy swego! Czyli NTO w walce o województwo (pol.). Nowa Trybuna Opolska, 2012-06-18. [dostymp 2021-09-25].
  4. ↑ 7 czerwca - Święto Województwa Opolskiego (pol.). Samorząd Województwa Opolskiego, 2020-06-02. [dostymp 2021-09-25].
  5. ↑ Agnieszka Kuczała: Mniejszość niemiecka w życiu politycznym województwa opolskiego (pol.). Politeja, 2014. s. 395–410. [dostymp 2021-09-25].
  6. ↑ Szef RAŚ w Opolu: Opolskie powiększyć na cały Górny Śląsk!, Dziennik Zachodni, 5 czerwca 2012 [dostymp 2021-09-25] (polski).
  7. ↑ Gorzelik: Zacznijmy już dyskusję o nowym województwie, Dziennik Zachodni, 1 czerwca 2012 [dostymp 2021-09-25] (polski).
  8. ↑ Województwo górnośląskie jako połączenie śląskiego i opolskiego? Stanowisko RAŚ i ŚPR, Katowice Nasze Miasto, 22 lutego 2019 [dostymp 2021-09-25] (polski).
  9. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r. (pol.). Główny Urząd Statystyczny, 2014-07-24. [dostymp 2021-09-25].
p • d • e
Wojewōdztwa Polski
POL location map.svg
p • d • e
Ślōnsk – tymaty i zŏgŏdniyniŏ
Gōrny Ślōnsk • Dolny Ślōnsk
HistoryjŏFlag of Silesia.svg

Flag of Upper Silesia.svg
Geografijŏ
Polityka
Społeczność
Symbol category class.svg Kategoryjŏ
Zdrzōdło "https://szl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ôpolske_wojewōdztwo&oldid=341165"